والدین زیادی هستند که با لجبازی کودکشان درگیر هستند و ریشه این مشکل را نمی دانند. در مطالب قبلی به معرفی ۴ راهکار آسان و عملی برای درمان افسردگی در کودکان +فیلم پرداختیم. در این پست در ادامه آموزش های کاربردی و تخصصی تربیت کودک با علل اصلی لجبازی در کودکان ۳ و ۴ ساله و جدیدترین راه درمان آن در خدمت شما هستیم.
مقدمه:
خیلی از والدین هستند که تصور می کنند کودکان فقط به مراقبت فیزیکی و جسمانی نیاز دارند و توجه به روح و روان آنها به سالهای بعد موکول می کنند اما این تصور اشتباه است و باید بدانید که شخصیت افراد در همان سنین کودکی شکل می گیرد . پس توجه به کودکان در این سنین از اهمیت فراوانی برخوردار است. ممکن است بعضی از کودکان در این سنین لجباز شوند و به حرف والدین توجهی نکنند. اغلب لجبازی کودکان در سن ۳-۴ سالگی رخ می دهد، در این گونه مواقع والدین باید با برخورد درست و مناسب ، شیوه تربیتی درستی را در پیش بگیرند.
فیلم طرز رفتار با بچه های لجباز:
مطلب مهم : آموزش اصول ونکات مهم تربیت کودک ۴ ساله از دیدگاه روانشناسی
آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که علت لجباز کودک شما چه دلیلی ممکن است داشته باشد؟ اغلب اوقات لجبازی های کودکان هدف دار هستند و اگر کودک بداند که با کج خلقی به آن هدف نمی رسد،احتمال کمی دارد که به این کار مبادرت کند. البته گاهی اوقات کودکان فقط به این دلیل لجبازی می کنند که بیش از حد خسته و یا به شدت از نظر روحی برانگیخته شده اند ولی نمی توانند احساساتشان را به درستی بروز دهند.
دلایل لجبازی کودکان:
۱- محک زدن اطرافیان و جلب توجه: یکی از علل اصلی لجبازی کودک این است که او بدون آن که درباره لجبازی قضاوتی داشته باشد یا آن را خوب یا بد بداند تنها لجبازی را به عنوان وسیله ای برای محک زدن عکس العمل اطرافیان و جلب توجه آنها به کار می گیرد
۲- فشار والدین برای تربیت صحیح: اگر والدین کودک افرادی باشند که بخواهند بر رفتار کودک تسلط پیدا کنند، در این صورت کودک ابتدا به صورت ارادی لجبازی میکند، ولی کم کم این رفتار را به صورت عادت تا سنین بزرگسالی ادامه خواهد داد. امر و نهی بیش از حد به کودک مخصوصا در سنینی که او برای کسب استقلال تلاش میکند، حالت شدید تضاد را به وجود می‌آورد و در نهایت منجر به لجبازی می‌شود.
۳- فرصت ندادن به بچه ها: معمولا اگر والدین یا مراقبان کودک فرصت کافی برای انجام بعضی کارها به کودک ندهند و کودک از نظر رشد و تکامل در مرحله‌ای باشد که نیازمند دقت و صرف وقت بیشتری باشد، این امر باعث عصبانیت کودک شده و به تدریج به ایجاد لجبازی و بیشتر شدن آن می‌انجامد.
۴- خستگی و یا گرسنگی: معمولا کودکان بعد از فعالیت روزانه و خستگی ناشی از آن، لجباز و بداخلاق می‌شوند. دیر غذا دادن به کودک گرسنه و یا وضع نامناسب جسمانی هم می‌تواند باعث لجبازی کودک شود.
۵- نداشتن آزادی عمل کودک و دخالت در کارهای وی: دادن استقلال عمل به کودکان سبب می‌شود که این کودکان بتوانند به تنهایی خودشان را اداره کنند و امیال و آرزوهای مستقل داشته باشند. از دخالت بیش از حد در کارهای کودک باید پرهیز کرد زیرا سن کودک اقتضا میکند که دائما به اطراف بدود و تحرک داشته باشد. وادار نکردن کودکان به تعجیل در کارها، اصرار نکردن در خوردن غذا، به حساب آوردن کودکان و خودداری از تنبیه، سرزنش و پرخاشگری از مواردی است که می تواند در کاهش لجبازی کودکان اثرگذار باشد.
۶- بی توجهی و بی مهری والدین: چنانچه کودکی مورد بی توجهی قرار گیرد سعی می کند از طریق منفی کاری و لجبازی توجه دیگران را به خود جلب کند.
۷- تقلید از دیگران و بدآموزی ها: کودکان در مواردی می آموزند که مسائل و مشکلات خود را از راه زور و جبر حل کنند. جنبه های اکتسابی در کودکان سبب پدید آمدن حالات روحی خاصی است که کودکان را به انجام رفتار های آن چنانی وا می دارد.
۸- بیماریهای مداوم: کودکانی که مرتب بیمار هستند، احتیاج به نوازش بیشتری دارند، کثرت دفعات بیماری سبب می شود طفل همیشه خود را با آه و ناله همدم نماید و این امر به صورت عادتی در آید و طبیعی است این کودکان حتی موقعی که بیمار نیستند با گریه از پدر و مادر چیزی را طلب کنند .
۹- تولد نوزاد جدید: بعضی کودکان به حضور کودکی دیگر در خانه حساسند و زمانی که طفل جدیدی در خانه به دنیا می آید و بخش مهمی از توجه و حمایت والدین را به خود اختصاص دهد. کودک زبان آن را ندارد که از رفتار رو به تبعیض والدین سخن بگوید و عقده های درونی خود را از طریق لجبازی و سرکشی نشان می دهد. این نشان دهنده حسادت می باشد که خود عامل مهمی برای لجبازی کودکان است.
۱۰- دلایل ژنتیکی: ممکن است یک کودک این ویژگی را از یکی از والدینش به ارث برده باشد.
همچنین بخوانید : دانلود ۳ تا از بهترین کتاب های رایگان روانشناسی کودک (pdf)
درمان لجبازی کودکان:
جدیدترین تحقیقات مجله معتبر مامزجانکشن نشان می دهد که ۱۰ روش زیر می تواند کمک شایانی در بهبود لجبازی کودکان در این سن کند:
۱- به کودک گوش کنید و جر و بحث نکنید: اگر کودک شما بر انجام کاری اصرار داد و لجبازی می کند، با او مقابله و داد و بیداد نکنید، اجازه دهید بگوید که چرا می خواهد این کار را انجام دهد و چه چیزی او را در این مورد اذیت می کند؟
۲- با آنها ارتباط برقرار کنید نه اجبار: وقتی کودک به چیزی نمی رسد شروع به لجبازی می کند و اصطلاحا شروع به انجام کاری دقیقا مخالف خواسته شما می کند. در این مواقع شما باید با کودک طرح رفاقت بریزید. مثلا اگر کودک شما اصرار دارد بعد از ساعت ۱۲ شب فیلم ببیند، او را مجبور به خوابیدن نکنید بجای آن با او همراه شوید و بخشی از فیلم را ببینید، او خودش خوابش می برد.
۳- به آنها گزینه بدهید: بجای اینکه به کودک بگویید باید برود و ساعت ۹ بخوابد، به او یک راه دیگر هم بدهید، بگویید می توانی ساعت ۹ به رختخواب بروی یا اینکه اگر دوست نداری باید در رختخواب به قصه ای که برایت می گویم گوش کنی.
۴- همیشه خونسرد بمانید: اگر با لجبازی کودک از کوره در بروید و عصبانی شوید، هیچ کمکی نکرده اید. باید بتوانید در این لحظات خونسرد بمانید و برایش توضیح دهید که چرا رفتارش اشتباه است یا اینکه شما می خواهید چه کارهایی انجام دهد.
۵- به آنها احترام بگذارید: همانگونه که گفتیم با آنها طرح رفاقت بریزید و دستوری عمل نکنید. با آنها همدردی کنید و با احساساتشان همراه شوید. ضمنا باید قوانینی کلی برای کودکانتان وضع کنید که به آن پایبند باشند. قوانینی که نه خیلی سخت باشند نه خیلی آسان (مثلا تمیز کردن وسایل و اتاق بعد از بازی)
۶- با آنها کار کنید و مذاکره نمایید: شروع به انجام کارهای مختلف بهمراه کودک کنید تا خود را با او همراه نشان دهید. اگر کارهایی که شما می خواهید مثل خوابیدن را انجام نمی دهد باید شروع به مذاکره کنید. مثلا بگویید چرا نمی خوابی؟ یا اینکه چی اذیتت می کنه؟ بعد از شنیدن دلایل او، شروع به توضیح دادن کنید که چرا باید بخوابد.
۷- یک محیط محبت آمیز در خانه ایجاد کنید: این موضوع کمک زیادی به کاهش استرس های روحی و تجانس کودک با والدین می شود. مثلا با همسر خود جر و بحث نکنید یا اینکه همیشه یک آهنگ ملایم در خانه بعنوان موسیقی پس زمینه پخش کنید.
حتما بخوانید: آشنایی با ۱۰ اشتباه والدین در تربیت کودکان (همراه با فیلم آموزشی)
نکات دیگر:
- از سیستم تشویق استفاده کنید: در ازای رفتار مناسب، به او پاداش دهید و در ازای رفتار اشتباه، پاداش را حذف کنید. تشویق کودکان به رشد اعتماد به نفس آنها کمک میکند. همچنین آنها را تشویق به ادامه کار در جهت اهداف خود و حفظ رفتار مثبت سوق میدهد.
- کودک را وادار به عجله و شتاب زدگی نکنید: وقتی به فرزندتان فشار بیاورید، او نمی‌تواند شرایط را تحمل کند و در نهایت با یکدندگی سعی میکند با شما به مقابله برخیزد.
- حواس کودک را پرت کنید: وقتی کودک لجبازی میکند، با تغییر دادن مسیر توجه او، جلوی ادامه وضعیت ناخوشایند را بگیرید.
- خودتان الگوی خوبی باشید: لجبازی نکنید تا فرزندتان لجبازی کردن را نیاموزد. در زندگی همیشه منطقی و با تدبیر عمل کنید؛ به این ترتیب فرزندتان یاد می‌گیرد که در مواجهه با خشم یا شرایط غیردلخواهش چطور باید رفتار کند.
- در مقابله با لجبازی کودکان عصبانی نشوید: در اینگونه موارد آرامرباشید تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید.
- به خواسته آنها گوش دهید: اگر فرزندتان مایل به انجام کاری نیست، از آنها علت را جویا شوید ؛ می تواند یک دلیل اصلی مهم باشد. به عنوان مثال، اگر آنها هر روز صبح از رفتن به مدرسه خودداری میکنند، ممکن است به این دلیل باشد که آنها مورد آزار و اذیت قرار می گیرند یا معلم به آنها خیلی اهمیت نمیدهد
- به کودکتان حق انتخاب دهید: اجازه دهید کودکان در موارد کوچک حق انتخاب داشته باشند، به آنها کمک می کند تا بعدها در زندگی و در مسائل بزرگتر راحت تر تصمیم گیری کنند. میتوانید از مسائلی مثل زمان خواب یا لباس مدرسه شروع کنید.
توجه: اگر هیچکدام از این روش ها روی فرزند تاثیر گذار نبود،و روش دیگری برای تغییر رفتار در کودک وجود نداشت از یک متخصص خانواده مشورت بگیرید همانطور که می بینید، همه این روشها، بسیار ساده و کاربردی هستند اما ترفند استفاده از آنها را باید بلد باشید. لطفاً سؤال های مرتبط خود را در بخش نظرات ثبت نمایید و همچنین چنانچه اطلاعات جدیدی دارید با ما به اشتراک بگذارید.