غیرت واژه‌ای عربی و به معنایِ رشک‌ورزیِ محافظه‌کارانه یا رشک‌ورزیِ توجیه‌پذیر است.
انواع غیرت[ویرایش]
بر خلاف تصور عموم مردم، غیرت یک واژه‌ی کلی است که انواع و اقسام مختلفی دارد، نظیر: غیرت ملّی، غیرت دینی، غیرت انسانی، غیرت بر محارم و... [۱]
برداشت‌ها[ویرایش]
مهدی نراقی در تعریف غیرت گفته است:
غیرت و حمیّت؛ یعنی تلاش در نگهداری آنچه حفظش ضروری است.[۲]
بطور کلی در مفاهیم اسلامی، غیرت حسی درونی دانسته شده که برای محافظت از حریم خانواده در وجود مرد نهاده شده‌است، مرد با همین صفتِ غیرت، ناموس خود را از دسترس لذت جویی و نگاه آلوده‌ی دیگران دور می‌کند و همسر خود را تنها در انحصار خود نگاه می‌دارد.[۳] در مبحث حجاب سید ابوالحسن مهدوی آمده است که:
در وجود زن احساسی نهفته است، به این صورت که نیاز دارد کسی حامی و دلگرمی او باشد، این نیازِ زن با همان صفت غیرت که در وجود مرد است، پاسخ داده می‌شود.[۳]
سپس در ادامه، جمله‌ای از جان گری ، پژوهشگر انگلیسی آورده است:
زن، زمانی احساس آرامش خواهد کرد که احساس کند تسلیم کسی است که می‌تواند به او اعتماد کند و آن‌کس او را حمایت می‌کند و به او اهمیت می‌دهد، این نیاز درونی و واقعی زن است. زمانی که این جنبه زن رشد پیدا کرد، می‌تواند جنبه‌ی عاشقانه و محبت‌آمیز طبیعتش را احساس و بیان کند.[۴]
رابطه پوشش و غیرت[ویرایش]
سید ابوالحسن مهدوی می‌گوید وقتی بی‌بندوباری جنسی، بی‌حجابی و در نتیجه فضای شهوت‌رانی در جامعه عادی شود، طبیعی است که درصد زیادی از مردان، درگیر شهوت‌پرستی در فضایی غیر از خانه خواهند شد و کم‌کم ویژگی‌های اخلاقی خود ازجمله غیرت را از دست خواهند داد، با این شرایط وقتی همسر آن‌ها وسیله‌ی کام‌جویی و مزاحمت دیگران قرار گیرد و دست و نگاه‌های آلوده متوجه او شود، نه‌تنها ناراحت نمی‌شوند بلکه لذت می‌برند و افتخار هم خواهند کرد تا جایی که شاید به نشان دادن زیبایی‌های همسر خود به دیگران اصرار هم بورزد. او معتقد است پوشش کامل می‌تواند تقویت‌کننده‌ی صفت غیرت و عامل پاسداری و محافظت مرد از ناموس خود باشد و در مقابل بی‌حجابی و بی‌بندوباری تأثیر زیادی در نابودی غیرت و بی‌توجهی مردان نسبت به ناموس خود خواهد گذاشت.[۵]
غیرت بر محارم[ویرایش]
از منظرِ اسلامی، رشک‌ورزیِ یک مرد بر زنانِ هم‌خونِ وی اعم از مادر، خواهر، همسر و دختران گونه‌ای خوب از رشک‌ورزی یا غیرت است.[۶] در این فرهنگ، فردی که بر محارمِ خود، غیرت ندارد را دَیوث (Arabic: دیوث) می‌نامند.
جرایمِ ناموسی و وابسته به غیرت[ویرایش]
در برخی از فرهنگ‌های ایرانی، ممکنست غیرت با جوانمردی و ناموس به اشتباه در یک راستا پنداشته شود.[نیازمند منبع] در کشورهای اسلامی، جرایمِ ناموسی به دلیلِ آنچه که بیشتر ناموس‌مداری گفته می‌شود، رخ می‌دهند.[نیازمند منبع]
در قوانین[ویرایش]
در برخی کشورها قوانینی وجود دارد که اجازهٔ قتل ناموسی را می‌دهد:
در ایران، بر اساس مادهٔ ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی «هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، می‌تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکرَه باشد، فقط مرد را می‌تواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح در این مورد نیز مانند قتل است.» مبنای این اصل قانونی فتاوای فقهای شیعه است که مبتنی بر روایاتی در این زمینه است. البته در این وضعیت هرچند شخص گناه و جرمی مرتکب نشده اما باید واقعه را در دادگاه اثبات کند. همچنین نظر مخالفی نیز در بین اقلیتی از فقها، همچون ابوالقاسم خویی، مطرح شده‌است که روایات مربوط به این حکم را غیرمعتبر یا مربوط به حالت دفاع می‌دانند.[۷]
در برخی کشورهای غربی مانند بریتانیا، کانادا و استرالیا انجام برخی اعمال توسط مقتول که موجب فوران خشم غیرقابل کنترل قاتل می‌شود (از جمله رابطه برقرار کردن با همسر شخص در مقابل چشمان او)، می‌تواند جرم قتل عمد را به قتل شبه عمد تبدیل نماید.
جستارهای وابسته[ویرایش]
غیرت = شجاع خلیل زاده
منابع[ویرایش]
 | مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به غیرت در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- ↑ویکی فقه، بحث غیرت
- ↑ نراقی، مهدی، جامع السعادات، ج ۱، ص 301، اعلمی، بیروت، چاپ چهارم، بی تا.
- ↑ ۳٫۰۳٫۱ ترگل، عماد داوری، انتشارات اعتلای وطن، ص 48
- ↑ مردان مریخی، زنان ونوسی، جان گری، بوستان دانش، ص37
- ↑ سید ابوالحسن مهدوی، مبحث حجاب، جوانان موفق، ص 49
- ↑ Ash Shahawi, Majdi Muhammad Marital Discord
- ↑ محمدهادی صادقی، حقوق جزای اختصاصی؛ جرایم علیه اشخاص، تهران: میزان، هشتم، بهار ۱۳۸۸، ص ۵۵–۵۶، شابک۹۶۴-۵۹۹۷-۰۱-۱