خیلی از افرا وقتی در سخنرانی دچار استرس می‌شوند به سراغ قرص ضد استرس سخنرانی می‌روند تا بتوانند استرس ناشی از صحبت کردن جلوی جمع را کنترل کنند.
نام قرص ضد استرس سخنرانی ” پروپرانولول (Propranolol) ” است که جزو داروهای قدیمی برای از بین بردن تپش قلب و استرس است.
ازآنجاکه هر ایرانی خودش یا یکی از اقوامش یک دکتر متخصص است ممکن است که خیلی از افراد خودسرانه یا به توصیه یکی از آشنایانش این قرص را مصرف کند.
قرص ضد استرس سخنرانی
اما واقعا استفاده از قرص ضد استرس سخنرانی چه مزایا و چه مضراتی برای ما دارد؟
استرس، تپش قلب، لرزیدن صدا، عرق کردن دست‌ها یا قرمز شدن صورت در هنگام سخنرانی جزو شایع‌ترین علائمی است که افراد تازه‌کار در زمینه سخنرانی با آن مواجه می‌شوند.
اما این را به یاد داشته باشیم که حتی سخنرانان حرفه‌ای هم این علائم را در زمان صحبت کردن جلوی جمع تجربه می‌کنند، ولی ازآنجایی‌که این موقعیت برایشان عادی شده است در بسیار از مواقع فقط در زمان شروع صحبت ممکن است این حس‌ها را تجربه کنند که البته بعد از چند ثانیه می‌توانند آن‌ها را به خوبی مدیریت کنند.
در زمینه ترس از سخنرانی یکی از اساتید محترم هستند که می‌گویند، اگر می‌خواهید ترس از صحبت کردن جلوی جمع نداشته باشید دیگران را گوسفند فرض کنید.
از یک دید، این تکنیک خیلی خوب است چون باعث می‌شود اعتمادبه‌نفس ما افزایش پیدا کند تا استرس کمتری را در زمان سخنرانی تجربه کنیم.
اما از نگاهی دیگر، معنی این صحبت این است که وقتی من این جمله را می‌گویم خودم هم شما را گوسفند فرض کردم.
خیلی بهتر است که به جای داشتن چنین دیدگاهی (که دیگران را گوسفند فرض کنیم) سطح خودمان را بالا ببریم تا در زمانی‌که می‌خواهیم جلوی جمعی سخنرانی کنیم استرس کمتری را تجربه کنیم یا بتوانیم آن استرس را به خوبی مدیریت کنیم.
متاسفانه بعضی از افراد هم به سمت خوردن قرص ضد استرس سخنرانی می‌روند تا بتوانند این استرس را مدیریت کنند.
تجربه ثابت کرده است که خیلی از چیزهایی که با قرص مدیریت می‌شود یا بهبود می‌یابد (بیشتر منظورم ترس از سخنرانی است)، بعد از قطع کردن مصرف قرص مجدد آن علائم به سراغ آن فرد می‌آید و آن شخص در یک چرخه بی‌انتهای استرس – مصرف قرص می‌افتد.
به‌عبارت‌دیگر بدن و ذهن ما هر زمان که استرس را تجربه می‌کند اعتیاد پیدا می‌کند و ما با مصرف این قرص به جای حل کردن مسئله، صورت‌مسئله را پاک می‌کنیم.
حتما این مقاله را مطالعه کنید: ترس از سخنرانی
استرس همیشه هم بد نیست، اگر ما استرس صحبت جلوی جمع را نداشته باشیم ممکن است هر چیزی را که به ذهنمان می‌آید بیان کنیم.
اگر ما ترس از رانندگی کردن با سرعت‌بالا نداشته باشیم ممکن است پایمان را تا انتها بر روی پدال گاز فشار دهیم و به هیچ‌چیز دیگری به جز سرعت فکر نکنیم.
اگر ما ترس از ارتفاع نداشته باشیم ممکن است بخواهیم به صورت امتحانی از پشت‌بام یک ساختمان ۵ طبقه به پایین بپریم.
و اگر های دیگر … .
اگر از قرص ضد استرس سخنرانی استفاده کنیم ممکن است دیگر آن انرژی و هیجانی که در زمان سخنرانی نیاز هست را نداشته باشیم.
آن‌وقت است که همه‌چیز مصنوعی می‌شود، صحبت‌های ما بدون انرژی و بدون هیچ اثری در مخاطب می‌شود.
پروپرانولول (Propranolol) چیست؟
پروپرانولول دارویی از دسته‌ی داروهای مسدودکننده‌ی گیرندههای بتا است. این دارو که در درمان موارد متعدد و متنوعی کاربرد دارد، بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر دارد که یکی از موارد پر استفاده آن به عنوان قرص ضد استرس سخنرانی است.
پروپرانولول با اتصال به گیرندههای مخصوصی در سلول‌های قلبی و عروقی به نام گیرندههای بتا، با مسدود کردن آن، فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می‌کند.
پس از دریافت این پیام عصبی، با کاهش ضربان قلب باعث منظم شدن ضربان قلب می‌شود، این عمل می‌تواند منجر به کاهش فشارخون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نامنظم قلبی کمک کند.
به علت اینکه قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می‌کند، می‌تواند به کاهش درد‌های قفسه‌ی سینه در آنژین‌های صدری کمک کند و همچنین پروپرانولول می‌تواند در پیشگیری از حملات قلبی به دنبال این درد‌های قلبی نیز مؤثر باشد و مرگ‌ومیر پس از سکته‌های قلبی را کاهش دهد. البته امروزه داروهای جدیدتری نیز از این گروه تولید شده است ولی پروپرانولول همچنان جزء داروهای بسیار پرمصرف محسوب می‌شود.
پروپرانولول در موارد دیگر نیز می‌تواند گزینه‌ی مناسبی جهت درمان و پیشگیری بیماری باشد. ازاین‌رو این دارو برای کاهش علائم فیزیکی ناشی از استرس مانند تپش قلب و لرزش بدن تجویز می‌شود. مشابه این علائم در افراد مبتلا به پرکاری غده‌ی تیروئید نیز دیده می‌شود و پروپرانولول به‌سرعت می‌تواند این علائم را تسکین دهد.
پروپرانولول همچنین به‌عنوان داروی رایجی در پیشگیری از سردردهای عروقی یا میگرنی کنترل‌شده تجویز می‌شود و می‌تواند گزینه‌ی مناسبی در افراد مبتلا به میگرن که سایر درمان‌ها برای آن‌ها مناسب نیست، قرار گیرد. مشاهده‌شده که پروپرانولول تعداد دفعات حملات میگرنی را کاهش می‌دهد.
نکاتی برای مصرف پروپرانولول – قرص ضد استرس سخنرانی
• درصورتی‌که باردار یا شیرده هستید یا قصد باردارشدن دارید، پیش از مصرف این دارو به پزشک خود را در جریان بگذارید.
• در صورت ابتلا به هرگونه اختلال در عملکرد کبد یا کلیه به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت سابقه یا ابتلا به فشارخون، اختلالات عروقی، آسم یا هرگونه اختلال تنفسی، قند خون بالا(دیابت)، بیماری پوستی پسوریازیس، بیماری عضلانی و میاستنی گراویس حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• درصورتی‌که سابقه‌ی افت ضربان قلب یا بلوک قلبی داشته‌اید و درصورتی‌که سابقه‌ی درد‌های قلبی مکرر داشته‌اید پزشک خود را مطلع نمایید.
قرص ضد استرس سخنرانی
• به دلیل این که این دارو می‌تواند با بسیاری از داروها (خصوصا داروهایی که بر روی گیرندههای بتا اثر می‌گذارند) تداخل ایجاد کند، پیش از مصرف این دارو حتما لیست کلیه‌ی داروها و مکمل‌های مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا در صورت وجود تداخل، اقدامات لازم جهت تنظیم مقدار مصرف یا نوع دارو، صورت گیرد.
• در صورت سابقه‌ی حساسیت به این دارو یا هر داروی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.
• بیماران مبتلا به آسم یا تنگی نفس در مصرف این دارو بسیار دقت کنند چون می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
نحوه‌ی مصرف صحیح پروپرانولول – قرص ضد استرس سخنرانی
• مقدار مصرف مناسب دارو را پزشک باتوجه به سن و شرایط شما تعیین می‌کند. لذا از مصرف خودسرانه‌ی دارو یا مصرف بیش‌ازحد تجویزشده، خودداری کنید.
• قرص پروپرانولول ممکن است ۲،۳ یا ۴ نوبت در روز برای شما تجویز شود. اما نوع کپسول دارو، اثر طولانی‌تری دارد و معمولا یک‌مرتبه در روز تجویز می‌شود.
• کپسول را به‌طور کامل همراه با یک لیوان آب ببلعید و از جویدن یا باز کردن آن خودداری نمایید.
• قرص و کپسول‌های پروپرانولول با دوز‌های متفاوتی تولید می‌شود معمولاً قرص‌های ۱۰،۲۰،۴۰ میلی‌گرمی رایج می‌باشند و درصورتی‌که از این دارو به مدت طولانی استفاده می‌کنید هر بار که دارو را جدید خریداری کردید، مقدار دارویی را بر روی بسته‌ی دارو چک نمایید.
• سعی کنید دارو را در زمان مشخصی از شبانه‌روز و به‌صورت منظم مصرف کنید تا از فراموش کردن نوبت دارو جلوگیری شود و اثرات مطلوب دارو بهتر حاصل شود.
• در صورت فراموش کردن یک نوبت دارو، بلافاصله پس از یادآوری مصرف نمایید مگر اینکه به دوز بعدی نزدیک باشد در این صورت دوز بعدی را در زمان خودش مصرف کنید و نوبت فراموش‌شده را رها استفاده نکنید و از دو برابر کردن مقدار مصرف در یک نوبت بپرهیزید.
توصیه‌های لازم در خصوص مصرف پروپرانولول – قرص ضد استرس سخنرانی
• در مدت مصرف این دارو، تحت نظر پزشک خود باشید تا روند بهبودی و همچنین شرایط شما بررسی گردد.
• درمان با پروپرانولول ممکن است طولانی‌مدت باشد. بنابراین دارو را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است مصرف نمایید. در صورت مصرف طولانی‌مدت، قطع ناگهانی این دارو می‌تواند عوارضی داشته باشد به همین دلیل لازم است قطع دارو زیر نظر پزشک و به‌تدریج انجام شود.
• درصورتی‌که قرار است تحت عمل جراحی یا درمان‌های دندان‌پزشکی قرار گیرید، درمانگر خود را در جریان مصرف این دارو (و سایر داروهای مسدودکننده‌ی گیرندههای بتا مانند متوپرولول، کارودیلول و..) قرار دهید، زیرا مصرف این دارو می‌تواند اثرات داروی بیهوشی را افزایش دهد.
• درصورتی‌که از نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌کنید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید زیرا مصرف این دارو همراه با الکل می‌تواند منجر به افت شدید فشارخون باشد که می‌تواند سلامتی شما را تهدید نماید بنابراین توصیه نمی‌شود.
• درصورتی‌که مبتلابه دیابت هستید، پروپرانولول می‌تواند علائم افت قند خون (لرزش، تپش قلب و…) را برطرف کند و متوجه افت قند خون خود نشوید به همین دلیل توصیه می‌شود قند خون خود را بیشتر کنترل کنید و با پزشک خود در مورد این مسئله مشورت نمایید.
• در صورت خرید هر داروی جدید، داروساز خود را در جریان مصرف پروپرانولول قرار دهید. مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضد سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا و… هم‌زمان با این دارو مناسب نیست.
• در کنار مصرف این دارو به توصیه‌های پزشک خود در رابطه با تغذیه، ورزش و سبک زندگی سالم توجه نمایید.
عوارض جانبی پروپرانولول – قرص ضد استرس سخنرانی
• احساس خستگی و خواب‌آلودگی از علائم رایج در زمان مصرف این دارو است لذا در صورت وقوع این علائم از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به‌دقت و احتیاط دارد تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده، خودداری کنید.
قرص ضد استرس سخنرانی
• احساس سرما و یخ کردن دست یا پا‌ها، تنگی نفس، اختلال در خواب و کاهش ضربان قلب ممکن است با مصرف این دارو رخ دهد در صورت بروز این علائم به پزشک خود مراجعه کنید.
• در تعداد کمی از مصرف‌کنندگان این دارو کاهش میل جنسی، اختلال در خلق‌وخو، سردرد و سؤهاضمه دیده‌شده است درصورتی‌که این علائم را داشتید حتما با پزشک خود صحبت کنید.
• ازآنجاکه پروپرانولول علاوه بر اثر بر روی گیرندههای بتا در سلول‌های قلبی و عروقی، به گیرندههای مشابه در سایر نواحی بدن از جمله عروق ریه نیز می‌توانند متصل شود، می‌تواند عوارض جانبی در سایر نقاط بدن نیز ایجاد کند. بنابراین درصورتی‌که مشکل تنفسی دارید یا از داروهای ضد آسم استفاده می‌کنید احتمالاً مصرف این دارو برای شما مناسب نباشد و علائم ریوی شما را تشدید کند.
منبع: قرص پروپرانولول
منبع: Propranolol
جمع‌بندی
خوب است که بتوانیم با ترس‌های خودمان دوست شویم و آن‌قدر مسائل را برای خودمان بزرگ نکنیم، بهتر است که ما با استفاده از راهکارهای مناسب با ترس‌های خودمان روبرو شویم.
استفاده از قرص ضد استرس سخنرانی فقط می‌تواند به‌صورت مُسکن عمل کند که یک راهکار قطعی نیست، علاوه بر این، استفاده از قرص ضد استرس سخنرانی باعث می‌شود صحبت‌های ما بدون انرژی و بی‌حس و حال باشد.
تصمیم با شماست که آیا از قرص ضد استرس سخنرانی استفاده کنید یا این موضوع را برای همیشه ریشه‌کن کنید.
روزگارتان زیبا و در پناه خدا باشید
امیر مصطفی