" هفت راهكار براي درمان لجبازي "
لجبازي يعني پافشاري روي نظرات و عقيده هاي خود و مخالفت با نظرات و عقيده هاي ديگران كه اين مخالفت گاهي آگاهانه و گاهي ناآگاهانه است . اصولاً لجبازي يك نوع رفتار و واكنش نامطلوب است كه بصورت هاي مختلفي خود را نشان مي دهد از جمله آسيب رساندن به ديگران ، ناسزا گفتن ، گريه كردن و فرياد كشيدن ، شكستن وسايل ، آسيب رساندن به خود و ديگران و .... در افراد لجباز پايين بودن اعتماد به نفس و عدم داشتن خودباوري مثبت و پذيرفتن خودِ واقعي مشهود است .
راه اول : مستقل بار آوردن كودك – در برخورد كلي بايد طوري با كودك رفتار كرد كه او بتواند در امور روزمره خود به طور مستقل و گاهي بدون نياز به ديگران تصميم بگيرد . البته فشارهاي منفي را نبايد در اين خصوص وارد كرد بلكه بايد با راهنمائيهاي بجا تذكر داد و روش هاي صحيح را به موقع به او آموزش داد .
راه دوم : كودك را تا حد امكان وادار به عجله و شتاب زدگي نكنيم – معمولاً خانواده در چند كار كودك را خواسته يا ناخواسته به عجله و شتابزدگي وادار مي كنند كه بيشتر مواقع عدم آگاهي والدين در تشديد آنها ، دخالت مستقيم دارد . از جمله چيزهايي كه مي توان در اين رابطه يادآور شد .
الف)حمام كردن : به جاي فراهم آوردن محيطي شاد و مفرح هنگام استفاده از حمام به محيطي درد آور و وحشتناك براي او تبديل مي شود .
ب) ميهماني رفتن : متاسفانه بعضي والدين كمي قبل از حركت به كودك مي گويد آماده شود و اين كار باعث لجبازي و مخالفت آنها مي شود چون دائم به او تذكر مي دهيم كه زود باش ، دير شد و ...
ج) غذا خوردن و خوابيدن : كودك مانند افراد بزرگسال نمي تواند از نيروي تفكر و حركت در يك زمان استفاده كند و كودكان در اين موارد به سِعه صَدر بيشتري نياز دارند .
راه سوم : رشوه ندادن و حذفِ پاداش – اگر كودك براي رسيدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گريه كردن و يا داد كشيدن بكند و از اين راه به خواسته خود برسد و والدين كه به اصطلاح حوصله ندارند با دادن امتياز (رشوه) به كودك او را ساكت مي كنند باعث پرورش لجبازي در او مي شوند البته تشويق براي كارهاي مثبت و خوب با رشوه دادن فرق دارد . اما بايد توجه داشت كه تشويق و پاداش بايد به اندازه و در خور كار او باشد .
راه چهارم : عدم توجه و ناديده گرفتن رفتار كودكِ لجباز – گاهي بهتر است وقتي فرزندمان شروع به دادوبيداد مي كند خيلي سرد و بي توجه از كنار مسئله عبور كنيم به طوري كه يا متوجّه نشده ايم و يا موضوع برايمان اهميت ندارد .
راه پنجم : برقراري آرامش و امنيّت در خانواده – به هر حال در هر خانواده اي مسائل و مشكلاتي به وجود ميايد كه منجر به بحث و گفتگو مي شود . والدين بايد بدانند كه تمام مسائل گره هايي هستند كه بوسيله دست باز مي شوند . يعني به جاي بحث و متهم كردن ديگران ، آرام و بدون برهم زدن امنيت افراد خانواده به خصوص كودكان ، مشكلات و مسائل را مي توان به راحتي حل كرد به طوري كه هم خود و هم ديگران از اين نوع گفتگو لذت ببرند .
راه ششم : راهنمايي آري اما دخالت نه – پدر و مادر از همان شروع تربيت بايد حركت صعودي خود را بر پايه راهنمايي قرار دهند تا كودك بتواند كم كم راه صحيح زيستن را تشخيص بدهد . ديگر قابل پذيرش نيست كه : من مي گويم اين طور باش ، من مي گويم اينجا نرو و .... بلكه ارشاد و راهنمايي هاي خردمندانه و كمك گرفتن از خود كودك در مشكلات ميتواند كمك بزرگي باشد .
راه هفتم : عدم لجبازي والدين – آموزشهاي عملي به مراتب از آموزشهاي تئوري مؤثرتر و آموزنده تر هستند . اگر والدين در حضور بچه ها با يكديگر لجبازي كنند خيلي راحت و بدون دردسر لجبازي را به آنها ياد ميدهند و بچه ها بطور واضح مشاهده مي كنند كه در آن يكي از والدين با پافشاري ديگري را مجبور به اطاعت از خود مي كند و آنان متوجه مي شوند كه از اين راه مي توانند به راحتي به خواسته هاي خود برسند .
نتيجه :پدرها و مادرها بايد بدانند كه با بردباري مي توانند براكثر نابهنجاريها چيره شوند و اجازه ندهندكه كودك به تنهايي براي همه افراد خانواده تصميم بگيرد . متاسفانه بعضي والدين با گفتن : من حوصله ندارم يا : كي حوصله اين كارها را دارد ، سعي ميكنند بار مسئوليتِ تربيت را كج به منزل برسانند . بهتراست با حوصله و بردبار باشيم و با خودباوري مثبت وعزت نفس به كودكان كمك كنيم و ازهرروشي كه براي درمان لجبازي استفاده مي كنيم، مراقب باشيم كه كودكان، به خود يا ديگران آسيب نرسانند.
مجله موفقيّت - شماره 159
واحد مشاوره پيش دبستاني امام حسين(ع)