هالوپریدول (به انگلیسی: Haloperidol)
رده درمانی: داروهای ضدروان‌پریشی از دسته بوتیروفنون
دسته دارویی: آنتی دوپامینرژیک، آنتی سایکوتیک (ضدروان‌پریشی)
اشکال دارویی: قرص، آمپول
موارد مصرف[ویرایش]
هالوپریدول برای درمان روان‌پریشی تجویز می‌شود. درمان علائم اختلالات حاد و مزمن سایکوتیک مانند اسکیزوفرنی، حالات مانیک و سایکوز ناشی از دارو همچنین برای درمان مشکلات شدید رفتاری در کودکان و درمان سندرم Tourette (تورت)مصرف شود.
هالوپریدول در آژیتاسیون حاد به همراه علایم متوسط تا شدید سایکوز بکار میرود.
موارد منع مصرف[ویرایش]
- سابقه حساسیت به دارو
- بارداری
- مسمومیت با آنتی کولینرژیک ها
- بیماری پارکینسون یا سایر اختلالات حرکتی
- مسمومیت با فن سیکلیدین
مکانیسم اثر[ویرایش]
هالوپریدول اثر درمانی خود را عمدتاً با انسداد گیرندههای دوپامینی اعمال می‌نماید. گیرندههای آلفا-آدرنرژیک و موسکارینی نیز توسط هالوپریدول تا حدودی مسدود می‌شوند.
اثر درمانی هالوپریدول در درجه اول به دلیل انسداد گیرندههای D2 دوپامینی میباشد. اثرات آرام بخشی، آنتی کولینرژیک و پایین آوردن فشار خون وضعیتی دارو اندک است ولی دارای اثرات اکستراپیرامیدال قوی است.
عوارض جانبی[ویرایش]
آرامش بیش از حد وخواب‌آلودگی، بی‌ثباتی خلقی، کابوس‌های شبانه، بی‌خوابی، تحریک و سرخوشی . در مصارف طولانی مدت دیسکینزی دیررس ممکن است ایجاد گردد. آثار ضد موسکارینی نظیر یبوست، خشکی دهان، احتقان بینی، احتباس ادرار و تاری دید نیز به ندرت بروز می‌نماید. عوارض خارج هرمی خصوصاً واکنشهای دیستونیک و آکاتزی، بخصوص در تیروئید سمی‌شایع تر می‌باشند. عوارضی از قبیل خستگی و ضعف گاهی بروز می‌نماید.
اثرات جانبی:
- واکنش اکستراپیرامیدال (سندرم خارج هرمی)
- سندرم نورولپتیک بدخیم: سفتی، تب، بی ثباتی اتونوم (تاکیکاردی، تعریق زیاد، فشار خون غیر طبیعی) به اضافه حالت گیجی
- قلبی- عروقی: فشارخون پایین، آریتمی ها
توجهات پزشکی و پرستاری:[ویرایش]
- احتمال بروز تشنج را مدنظر داشته باشید.
- مراقب مصرف بیش از حد مجاز دارو باشید.
- بیمار را از نظر بروز عوارض و واکنشهای اکستراپیرامیدال پایش کنید.
دوز:[ویرایش]
5mg در بزرگسالان، 1 تا 2 میلی گرم در سالمندان؛ به صورت عضلانی یا وریدی و تکرار آن هر 30 تا 45 دقیقه در صورت عدم کنترل علائم.
یا 2 میلی گرم در بزرگسالان و 2 برابر دوز هر 45 دقیقه تا زمانی که نشانه ها کنترل شود، بیمار آرام شده یا رفتار پایدار گردد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
روان‌پریشی
منابع[ویرایش]
- فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷
- سایت دارویاب