- مسلماً با بددهنی و فحاشی، به هدف خود نخواهیم رسید و محبوبیت خود را در بین افراد و اقوام نزدیک خود از دست می‌دهیم پس برای حفظ محبوبیت و تأثیرگذاری خود، لازم است شیوه عملی و گفتاری خود را تغییر دهیم.
همسرم بسیار عصبی، پرخاشگر و بددهن است؛ به‌طوری‌که اگر به رفتارش اعتراض کنم، فریاد می‌کشد و گهگاه مرا کتک نیز می‌زند. از این وضعیت بسیار ناراحت هستم و ازآنجایی‌که بچه دوساله دارم، نمی‌توانم به‌راحتی از او جدا شوم. در بسیاری از اوقات به خاطر فرزندم، در برابر رفتارهای آزاردهنده همسرم سکوت اختیار می‌کنم، ولی دیگر این شرایط را نمی‌توانم تحمل کنم. احساس می‌کنم شخصیتم در حال فرو ریختن است. لطفاً مرا راهنمایی کنید. آیا باید از او جدا شوم؟
پاسخ کارشناس: ضمن درک نارضایتی شما از وضعیتتان، این نکته را متذکر می‌شوم: اگر شما در شناخت شریک زندگیتان اشتباه کرده‌اید، الآن به جای پشیمانی و ناامیدی، باید به فکر این باشید که چگونه می‌توان با تدابیری که در ادامه زندگی به کار می‌برید وضعیت خود را بهتر کنید؛ چون خطر جدایی بسیار بیشتر از رنجی است که شما در زندگی می‌کشید، مگر اینکه زندگی به نقطه‌ای برسد که اصلاً قابل اصلاح نباشد و ادامه آن برای شما غیرقابل تحمل شود؛ لذا باید دید در مواردی که ذکر کردید چه‌کارهایی می‌توان انجام داد تا مشکل، حل یا حداقل کم شود.
بیماری بددهنی
درباره بددهنی و توهین شوهرتان باید گفت: اساساً و ذاتاً انسان بددهن و توهین گر وجود ندارد؛ یعنی مشکل همسر شما یک مشکل اکتسابی است. البته افرادی که هیجان خشم و احساس تهدید را بیشتر تجربه می‌کنند، بالطبع بیشتر در معرض کسب چنین رفتارهای اشتباهی هستند.
امّا فردی وجود ندارد که در مورد او بتوان گفت: بددهان است و هیچ کاری هم نمی‌توان کرد! به نظر می‌رسد شوهر شما این عادت زشت را آموخته است. احتمالاً یا در محیط خانه پدری او یا تحصیلی و یا در میان دوستانش، فرد یا افرادی وجود داشته‌اند که این عادت را به شوهر شما منتقل کرده‌اند.
نکته‌ی درباره افراد بددهن این است که اینگونه افراد می‌توانند به راحتی اطرافیان و دیگران را تحت تأثیر قرار دهند و بترسانند. آنان گاه با بددهنی، خود را محق جلوه می‌دهند و مزایایی کسب می‌کنند. از سوی دیگر؛ برخی افراد با بددهنی و توهین کردن، احساس بزرگ شدن و بلوغ می‌کنند. در برخی طبقات اجتماعی، مشاغل و گروه‌های خاص نیز استفاده از الفاظ زشت و بددهنی نشان دهنده عضویت فرد در آن گروه است و افرادی که در چنین گروه‌ها و طبقاتی عضویت دارند، اگر از الفاظ زشت رایج در گروه استفاده نکنند، کم کم طرد خواهند شد.
راه‌های مقابله با بددهنی
امّا راه‌های مقابله با این عادت زشت چیست؟ در ذیل به راهکارهای مقابله با این رفتار ناهنجار، اشاره شده است که عبارتنداز:
1. از بین بردن مزیت‌های بددهنی: بدین‌صورت که شما باید از خودتان بپرسید؛ شوهر من با این بددهنی، چه مزیت‌هایی ممکن است کسب کند؟ آیا با این کار می‌خواهد خشم و ناراحتی خود را تخلیه کند؟ آیا می‌خواهد بر من تأثیر بگذارد تا به میل او رفتار نمایم؟ آیا می‌خواهد از مسئولیت‌پذیری، شانه خالی کند؟ و ... پس لازم است شما به عنوان همسر، مزایای بددهنی شوهرتان را شناسایی کرده و تا حد امکان آن را از بین ببرید.
2. تقویت رفتارهای متضاد: بررسی کنید آیا شوهرتان در لحظات خاصی بددهنی میکند؟ از طرفی حتماً لحظات و زمان‌هایی هرچند کم، وجود داشته که شوهرتان به هنجار سخن گفته است و از الفاظ زیبا استفاده کرده باشد، واکنش شما در چنین لحظاتی بسیار مهم است. اگر در هر شرایطی همسر شما زیبا سخن گفت یا از الفاظ درست استفاده کرد، باید به شیوه مثبت پاسخ دهید. لازم است به گونه‌ای عمل کنید که او اشتیاق به ادامه این رفتارها داشته باشد؛ لذا به هیچ وجه در برابرش، رو ترش نکنید و یا او را عصبانی نکنید؛ چون اثر کارهای دیگر را خنثی میکند، بلکه حتی اگر می‌بینید ادامه صحبت با شوهرتان اثر منفی دارد، کوتاه بیایید و از زخم زبان یا انتقام گرفتن در این لحظات بپرهیزید.
3. قطع یا کم کردن رابطه با افراد بددهن: اگر شوهر شما همکاران، دوستان و یا اقوام بددهنی دارد، باید تلاش کنید رابطه و رفت و آمد با آن‌ها را کم کنید. در تمامی رفتارهای اجتماعی الگوبرداری و مشاهده، نقش مهمی در یادگیری و تقلید دارد.
4. در زمان‌هایی که هر دو در آرامش روحی به سر می‌برید، با شوهرتان صحبت کنید و به او بفهمانید که از این رفتارش ناراحت هستید و رنج می‌کشید؛ مثلاً گریه کنید یا مدت کوتاهی گوشه‌گیر شوید یا اظهار افسردگی کنید و خلاصه از هر راهی که میتوانید مظلوم‌نمایی کنید تا احساساتش را برانگیزانید و بتوانید بر او اثر بگذارید. همچنین به او محبت کنید و تحویلش بگیرید و خواسته‌های او را انجام دهید تا هر چه بیشتر دلش را مال خود کنید.
5. در هنگام ناراحتی و عصبانیت از همسرتان، گفتن جملاتی از این دست؛ از تو بدم می‌آید، از تو طلاق می‌خواهم و ... نه تنها موجب ناراحتی و عصبانیت همسرتان می‌شوند، بلکه باعث می‌شود که اعتماد به نفس خود را از دست داده و درنهایت نسبت به شما رفتار بدتری از خود نشان دهد.
6. کسی که زیاد عصبانی می‌شود، بالطبع آدم احساسی است؛ یعنی از احساسات قوی برخوردار است. پس همان‌طور که از احساسات منفی لبریز می‌شود، از احساسات مثبت و عاشقانه نیز سرمست می‌شود؛ لذا گاهی در خلوت خود با همسرتان، احساسات او را برانگیزانید و به او اظهار محبت کنید و به او قدرت بدهید؛ مثلاً به او بگویید که خوشحالم که تو را دارم، به تو افتخار می‌کنم و ... هرچقدر که به او قدرت بدهید، مسلماً به شما احساس عُلقه بیشتری میکند و در ادامه سعی خواهد کرد که انتظارات شما را برآورده نماید. (البته باید صادقانه بگویید و تصنعی نباشد که در آن صورت حتماً متوجه رفتار ساختگی شما خواهد شد.)
7. بهترین راه این است که به کمک عواطف همسرتان، به اصلاح و بهبودی او دست یابید. با تحریک عواطف مثبتش می‌توان بر بدی‌هایش غلبه کرد. سکوت در مقابل خشم همسرتان و ایجاد فرصت‌های عاطفی مناسب، می‌تواند منجر به ندامتی سازنده شود. امام علی(علیه‌السلام) در این باره می‌فرماید: «الْحِلْمُ يُطْفِئُ نَارَ الْغَضَبِ وَ الْحِدَّةُ تُؤَجِّجُ إِحْرَاقَه؛[1] بردبارى، آتش خشم را فرو مى‌نشاند و تندى، آن را شعله‌ورتر مى‌كند.» اشتباه‌ترین کار این است که کسی بخواهد در مقابل این جور افراد آن هم وقتی عصبانی هستند بایستد و حرف حساب بزند. امام علی(علیه‌السلام) در جای دیگری نیز می‌فرماید: «لا أدَبَ مَعَ غَضَبٍ؛[2] با خشم، تربيت [ممكن] نيست.»
توجه مهم:
البته عصبیت انسان‌های عصبانی، بیشتر مربوط به دوران جوانی است و انتظار می‌رود که در شرایط طبیعی به تدریج، بهبودی حاصل شود. عصبیت، یک بیماری روحی است که در طی سال‌ها می‌توان آن را درمان کرد. در طول درمان نیز می‌توان با پرهیز کردن از محرک‌ها و آلاینده‌های عصبی آن را به شکل یک اژدهای خفته درآورد.
پرهیز کردن از زندگی در جاهای شلوغ، عدم اشتغال به کارهایی که عصبی کننده‌اند(مثل رانندگی تاکسی)، پرهیز از مشاجرات بیهوده‌ای که می‌توان از آن‌ها صرف‌نظر کرد، پرهیز از دیدن فیلم‌های خشونت‌آمیز و شنیدن اخباری که موجب ناراحتی است و... در هنگام خشم نیز می‌توان با به‌کارگیری برخی تکنیک‌ها از شدت خشم کاست.
البته گاهی نیز ممکن است علت عصبیت، یک بیماری جسمانی؛ مثل پرکاری یا کم‌کاری تیروئید یا کمبود برخی ویتامین‌ها باشد که در این صورت با درمان جسمانی، درمان روحی نیز به دست می‌آید. در مورد بعضی افراد برای کنترل عصبیت، رژیم غذایی نیز لازم است.
بنابراین شما خواهر گرامی آرامش خود را حفظ کنید و مطمئن باشید که میتوانید از اوج احساسات همسرتان جهت موفقیت و رضایتمندی در زندگی استفاده کنید. کارهایی که همواره از آن باید اجتناب کنید این است که هیچ‌گاه به هنگام عصبانیت و ناراحتی همسرتان، حاضرجواب نشوید و بهترین کار سکوت و درک شرایط روحی اوست. همچنین هرگاه قصد انتقاد کردن از همسرتان را دارید باید سعی کنید زمانی به او بگویید که در حالت آرامش روحى به سر مىبرد و دچار تشویش، خستگى، یا عصبانیت نیست؛ چون در این حالات، افراد نه تنها اشتباه و نقطه‌ضعف خود را نمىپذیرند؛ بلكه به شدت در مقابل آن ایستادگى مىكنند.
پی‌نوشت:
[1]. تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص 287، ح 6450.
[2]. همان، ص 303، ح 6912.
این مطلب را در انجمن دنبال کنید: شوهرم دست بزن داره
این سایت با نظارت اداره تبلیغ اینترنتی معاونت تبلیغ حوزه های علمیه فعالیت نموده و تمامی حقوق متعلق به این اداره می باشد.