اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۱۶۸۸۲
اگر مدتی در میان طرفداران دوآتشه‌ی نظریه های شخصیت شناسی و رفتارشناسی حضور داشته یا نوشته‌ها و نظرات آنها را خوانده باشید، احتمالاً به این نتیجه رسیده‌اید که طرفداران هر نظریه، در حد یک مذهب از آن دفاع می‌کنند.
علاقمندان به آزمون دیسک (DISC)، به شکلی از این آزمون حرف می‌زنند که انگار قرار است گذشته و حال و آینده و رفتار و شخصیت و همه‌ی ویژگی‌های فرد، توسط این آزمون مشخص شود.
مدافعان تیپ شناسی MBTI هم، حتی از تاثیر تیپ شخصیتی بر نحوه‌ی غذا خوردن و خوابیدن و دستشویی رفتن می‌گویند و گاه احساس می‌کنی دنیا را – شاید به علت تمایل ذاتی به تقسیم بندی که در تیپ شناسی موجود است – به آشنایان با آزمون MBTI و ناآشنایان با MBTI تقسیم می‌کنند.
اگر انتظار دارید در اینجا متمم هم طرف یک مدل را بگیرد و سایر مدل‌ها را باطل یا کم‌کاربرد اعلام کند، در اشتباه هستید.
دوستان متممی با آنچه در درس مدل ذهنی آموخته‌اند این نکته‌ی دشوار و عمیق اما مهم را درک می‌کنند که:
به عنوان مثال:
حتماً می‌توان در تحلیل‌های شخصیت شناسی فروید حرف‌های مفیدی را برای تحلیل شخصیت انسان‌ها پیدا کرد.
اما آیا برای ما در محیط کسب و کار، این‌که به دنبال تشخیص این مسئله باشیم که یک رفتار مشخص از کدام عقده‌ی فرد نشأت می‌گیرد مفید است؟
آیا وظیفه یا تخصص یا دغدغه‌ی ما، درمان همکاران‌مان است؟
یا صرفاً می‌خواهیم از طریق رفتارشناسی و شخصیت شناسی، عملکرد سازمانی را بهبود دهیم؟
شاید حرف‌های یونگ و شاگردانش، به ما کمک کنند تا سایه‌های شخصیتی دوستان و همکاران‌مان را بهتر بشناسیم یا لااقل حدس بزنیم و حتی بفهمیم در کدام مرحله‌ی رشد و تکامل در سفر زندگی خود هستند.
اما آیا در میان انبوهی از دغدغه‌های بزرگ رفتاری و استراتژیک در سازمان یا تنش‌های یک مذاکره، می‌توان تا این حد به جزئیات زندگی افراد و حریم شخصی آنها وارد شد و آیا هزینه‌ی ورود به چنین فضایی، به دستاوردهایش می‌ارزد؟
با توجه به چنین دغدغه‌ای، متمم از میان انواع مدل‌هایی که برای شناخت رفتار یا شخصیت مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر کدام هم در جای خود کاربرد دارند، مدل BIG-5 را که به نام مدل پنج عاملی شخصیت هم شناخته می‌شود، انتخاب کرده است.
برخی از مهم‌ترین علت‌های انتخاب مدل پنج عاملی یا FFM یا Five Factor Model در کارگاه شخصیت شناسی متمم به شرح زیر هستند:
این مدل، صرفاً از نوع تیپ شناسی و تقسیم‌بندی اجباری انسان‌ها به دسته‌های مختلف نیست. به عبارتی، ما در این مدل، تیپ درون‌گرا یا برون‌گرا یا تیپ تجربه‌گرا یا محافظه‌کار نداریم. بلکه میزان درون‌گرایی یا میزان برون‌گرایی یا میزان تجربه‌گرایی را به عنوان یک شاخص در نظر می‌گیریم. با این‌کار، مطمئن می‌شویم که دوستان متممی، از خطر قضاوت‌های سریع و ناپخته و گرفتاری در دام خطرناک استریوتایپ در امان هستند.
اگر چه این مدل هم، مانند همه‌ی مدل‌های دیگر، مورد انتقادهای تحلیلی و تحقیقی قرار گرفته است، اما حجم و نوع انتقادهای وارد به آن، نسبتاً کمتر است و در نشریات بین‌المللی مورد ارجاع و استناد قرار می‌گیرد. بسیاری از مدل‌های رایجی که مدام نام آنها را می‌شنویم، عموماً در نشریات تحقیقاتی تاسیس شده توسط طرفداران خود، مورد استناد و ارجاع قرار می‌گیرند.
نظریه پنج عاملی شخصیت، بر مبنای صفات یا Traits تعریف می‌شود. نکته‌ی مهم در مورد صفات این است که هم در یک مقطع زمانی کوتاه می‌توان آنها را به عنوان رفتار مشاهده کرد و هم در مقطع زمانی طولانی‌تر در صورت تکرار می‌توان از آنها صفات شخصیتی را استنتاج و استخراج کرد. به عبارتی کسی که یک بار به فرد دیگری کمک مالی می‌کند، بخشش به عنوان رفتار را نشان داده و با تکرار و تدوام، بخشندگی به عنوان صفت شخصیتی را بروز می‌دهد.
استفاده از آموزه‌های نظریه‌های صفاتی مانند مدل پنج عاملی در مذاکره‌های فردی و سازمانی بسیار ساده و امکان‌پذیر است. چون می‌توان با استفاده از این مدل، به جای تمرکز بر الگوهای بلندمدت شخصیتی، بر الگوهای رفتاری متغیر افراد در مذاکره، تمرکز کرد. چون مذاکره در محیط کار و زندگی یکی از مهارت‌هایی است که همواره در تقویم محتوای متمم وجود داشته، ترجیح می‌دهیم از مدلی استفاده کنیم که در آنجا نیز اثربخش باشد.
طبیعی است که الان برای شما این سوال پیش آمده باشد که چنین شکلی از خوشه بندی و تقسیم بندی صفات، چه کارکردی برای ما در شناخت رفتارها و تحلیل شخصیت‌ها در محیط کار و تحلیل رفتار مشتریان و آنالیز طراحی وب‌سایت‌ها و شناخت رفتار کاربران در شبکه‌های اجتماعی و ده‌ها مورد دیگر خواهد داشت.
این بحثی است که در درسهای آتی آن را دنبال می‌کنیم.
تمرین اول
بهترین نقطه شروع برای درک اولیه از مدل پنج عاملی، انجام تمرین درس معرفی آلپورت است.
مرور فهرست صفاتی که آنجا مطرح شده می‌تواند بسیار آموزنده باشد.
پیشنهاد ما این است که اگر فرصت کردید، روی کاغذ سعی کنید تعدادی از صفت‌های مطرح شده در تمرین آن درس را (مثلاً بیست تا سی مورد) دسته بندی کنید.
یعنی فکر کنید که در نگاه شما، کدام صفت‌ها احتمال بیشتری دارد که با هم در یک فرد دیده شوند.
اگر هم مشکلی نداشتید و بخشی از آن تقسیم‌بندی را برای ما در اینجا نوشتید که خوب است.
اگر چه هیچ اجبار و اصراری بر چنین کاری نداریم.
تمرین دوم
قرار نیست جواب این تمرین را الزاماً اینجا بنویسید.
می‌توانید آن را در دل خودتان حل کنید.
یک بار دیگر به سراغ پنج دسته‌ی صفات بروید و بکوشید برای هر گروه، نام یک میوه یا نام یک خودرو انتخاب کنید.
این کار را برای این انجام می‌دهیم که دقیقاً مفهوم خوشه‌بندی را متوجه شویم و آن را با شکل‌های دیگری تیپ بندی و طبقه بندی اشتباه نگیریم و روی نام‌گذاری‌ها حساس نشویم.
شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.
برخی از دوستان متممی که به این درس علاقه مندند:
,
,
,
,
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری شخصیت شناسی به شما پیشنهاد می‌کند:
سری مطالب حوزه
شخصیت شناسی
برخی از سوالهای متداول درباره متمم
متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
ما برای هر یک از درسهای متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.
می‌توانید با مراجعه به صفحه نقشه راه یادگیری، عنوان درسهای مختلف متمم را ببینید.
همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.
پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۲۷ هزار تومان)، فصلی (۷۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۱۱۸ هزار تومان) و یکساله (۲۱۰ هزار تومان) بخرید.
برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایلهای صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با درج نام کاربری و ایمیل خود می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
اطلاعات ثبت نام