وقتی متوجه می‌شویم دیگران برای ما نقشه کشده‌اند صورتمان سرخ می‌شود و دست و پایمان می‌لرزد، آرامش به کلی از وجود ما پر می‌کشد و می‌رود، در این لحظات چه ذکری بگوییم؟ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:در شگفتم برای کسی که مورد مکر و حیله واقع شده است چگونه به
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : شنبه 1392/05/26
یکی از عواملی که به انسان آرامش می‌دهد ذکر خداوند متعال می‌باشد، در قرآن هم به این نکته اشاره شده است که برخی با گفتن ذکر های مخصوصی در مواقع بحرانی نجات یافته اند و به آرامش رسیده‌اند.
1:ذكر در مواقع ترس: یکی از عواملی که باعث می‌شود انسان آرامشش را از دست بدهد ترس است، شاید هیچ چیزی مانند ترس از انسان سلب آرامش نکند، چه ذکری بگوییم که در هنگام ترس بتوانیم آرامش خود را حفظ کنیم؟
امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
در شگفتم برای کسی که ترس به او غلبه کرده است!! چگونه به ذکر: حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیل «خدا ما را کافى است و او بهترین حامى ماست» پناه نمی‌برد. [1]
گروهی عازم میدان جنگ بودند جمعی از مردم به آن‌ها گفتند: لشکر دشمن اجتماع کرده‌اند و آماده حرکت می‌باشند از آن‌ها بترسید اما آن گروه از دشمن نترسیدند و گفتند: خدا ما را کافی است و او بهترین حامی ما است و با الهام گرفتن از ذکر فوق، آرامش وجود آن‌ها را فرا گرفت و توانستند ترس را از بین ببرند و بر دشمان غلبه کنند و خداوند در مورد این گروه می‌فرماید:
به همین جهت، آن ها از این میدان، با نعمت و فضل پروردگارشان، بازگشتند در حالى که هیچ ناراحتى به آنان نرسید و از رضاى خدا، پیروى کردند و خداوند داراى فضل و بخشش بزرگى است. [2]
2:ذكر رفع پریشانی: یکی از عواملی که سلب آرامش از انسان می‌کند ناراحتی است، انسان ممکن است هر لحظه‌ای غمگین شود .برای غلبه بر غم‌ها چه ذکری توصیه شده است؟امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:
در شکفتم از کسی که اندوهگین است چگونه به ذکر: لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمین «خداوندا جز تو معبودى نیست! منزّهى تو! من از ستمکاران بودم» پناه نمی‌برد. [3]
وقتی که حضرت یونس علیه‌السلام از قوم خود نا امید شد از بین آن‌ها رفت و سوار کشتی شد، بعد از مدتی دریا متلاطم شد و اهل کشتی تصمیم گرفتند یک نفر را به داخل دریا بیندازند تا بار کشتی سبک شود و از غرق شدن نجات یابند، قرعه به نام حضرت یونس افتاد، وقتی حضرت یونس را به دریا انداختند نهنگ عظیمی او را در کام خود فرو برد و یونس زندانی شکم نهنگ شد وقتی که ناراحتی یونس را فرا گرفت خدا را به ذکر فوق یاد کرد و خداوند هم او را نجات داد و فرمود هر کسی در ناراحتی من را با ذکر فوق بخواند او را نجات خواهم داد: همان گونه که در آیه بعد می فرماید:ما دعاى او را به اجابت رساندیم و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم و این گونه مۆمنان را نجات مىدهیم. [4]
شخصی از فرعونیان به موسی ایمان آورده بود ولی ایمان خود را کتمان کرده بود، بعد از مدتی ایمان خود را آشکار می‌کند و مردم را به خدا پرستی دعوت می‌کند و فرعونیان برای از بین بردن او نقشه می‌کشند ولی آن شخص مومن ذکر فوق را می‌گوید و خداوند هم او را از مکر و حیله دشمنان نجات می‌دهد و می‌فرماید: خداوند او را از نقشه هاى سوء آن‌ها نگه داشت، و عذاب شدید بر آل فرعون وارد شد
3:دعای ضد مكر و حیله: وقتی متوجه می‌شویم دیگران برای ما نقشه کشده‌اند صورتمان سرخ می‌شود و دست و پایمان می‌لرزد، آرامش به کلی از وجود ما پر می‌کشد و می‌رود، در این لحظات چه ذکری بگوییم؟ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:در شگفتم برای کسی که مورد مکر و حیله واقع شده است چگونه به ذکر: وَ أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِباد«من کار خود را به خدا واگذار کردم که خداوند نسبت به بندگانش بیناست»پناه نمی‌برد؟ . [5]
شخصی از فرعونیان به موسی ایمان آورده بود ولی ایمان خود را کتمان کرده بود، بعد از مدتی ایمان خود را آشکار می‌کند و مردم را به خدا پرستی دعوت می‌کند و فرعونیان برای از بین بردن او نقشه می‌کشند ولی آن شخص مومن ذکر فوق را می‌گوید و خداوند هم او را از مکر و حیله دشمنان نجات می‌دهد و می‌فرماید: خداوند او را از نقشه هاى سوء آن‌ها نگه داشت، و عذاب شدید بر آل فرعون وارد شد. [6]
4:ذكر ضد فقر: گاهی نداشتن امکانات مادی ما را آزار می‌دهد و از نداشتن آن‌ها رنج می‌بریم در این صورت برای کسب آرامش چه ذکری را بگوییم؟امام صادق علیه السلام می فرماید:
در شگفتم برای کسی که طالب دنیا و زینت‌های دنیا است چگونه به ذکر:ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه «قوّت و نیرویى جز از ناحیه خدا نیست»پناه نمی‌برد. [7]
خداوند در سوره مبارک کهف داستان دو مرد را بیان می‌کند که یکی ثروتمند و دیگری فقیر است و این دو با هم مشغول صحبت می‌شوند، مرد ثروتمند با غرور می‌گوید من فکر نمی‌کنم هرگز این باغ نابود شود و من اصلا به قیامت اعتقادی ندارم و اگر هم قیامتی باشد من نزد پروردگارم مقامی بالاتر از این دنیا دارم...مرد فقیر که شخص با ایمانی بوده است می‌گوید: چرا وقتی وارد باغ شدی نگفتی این نعمتی است که خداوند داده است، قوت و نیرویی جزء از ناحیه خداوند نیست و اگر من فقیر هستم اصلا اشکالی ندارد شاید خداوند باغی بهتر از باغ تو به من بدهد و باغ تو را یک شبه نابود کند «مرد فقیر با گفتن ذکر فوق قوت قلب می‌گیرد و خداوند هم ذکرش را تایید می‌کند». [8]
پی نوشت ها :
[1]. قال الصادق علیه السلام: «عجبت لمن فزع من أربع کیف لا یفزع إلى أربع، عجبت لمن خاف العدوّ کیف لا یفزع إلى قوله تعالى: حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ؟! فإنی سمعت اللَّه عزّ و جلّ یقول: فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ«الآداب الدینیة للخزانة المعینیة با ترجمه عابدى الفصل الرابع عشر فی ذکر آداب یختم بها الکتاب ص 14»
[2]. فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ اللَّهِ وَ اللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظیم«آل عمران آیه 174»
[3]. وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا- فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُۆْمِنِین«همان ادرس شماره 1»
[4]. فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُۆْمِنین«سوره انبیا آیه 88»
[5]. وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُکِرَ بِهِ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُو«ادامه همان روایت شماره 1»
[6]. فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذاب«سوره غافر آیه 45 »
[7]. وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً فَعَسى رَبِّی أَنْ یُۆْتِیَنِ خَیْراً مِنْ جَنَّتِکَ الْآیَةَ وَ عَسَى مُوجِبَ«ادامه همان روایت شماره 1»
[8]. سوره کهف خلاصه آیات 35 تا 39»
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع : سایت روهروان ولایت