هیپنوتیزم کردن یک نفر که خودش می‌خواهد هیپنوتیزم شود، بسیار آسان است، زیرا مهم ترین اصل هیپنوتیزم کردن خود-هیپنوتیزمی است. برخلاف باور عموم، هیپنوتیزم کردن به کنترل ذهن یا قدرت‌های جادویی ربطی ندارد. شما به عنوان راهنما تنها باید به فرد کمک کنید تا در حالت ریلکس قرار گرفته و به حالت خوابیده تبدیل شود. روش آرام سازی پیشرونده عضلانی یکی از آسان‌ترین روش‌ها برای افرادی است که خودشان مایل به هیپنوتیزم شدن هستند و به تجربه خاصی هم نیاز نیست. با پروشات همراه باشید.
بخش اول: آماده کردن یک فرد برای هیپنوتیزم
1. فردی را پیدا کنید که می‌خواهید هیپنوتیزم شود. هیپنوتیزم کردن فردی که نمی‌خواهد هیپنوتیزم شود یا به این کار ایمان ندارد، بسیار مشکل خواهد بود، به خصوص اگر تازه کار باشید. فردی را بیابید که هم بخواهد هیپنوتیزم شود و هم ریلکس باشد تا بتوان بهترین نتیجه را کسب نمود.
- افرادی با سابقه بیماری‌های روحی روانی را هیپنوتیزم نکنید زیرا این امر می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
2. یک اتاق آرام و راحت انتخاب کنید. شرکت کننده باید احساس امنیت و راحتی داشته باشد. اتاق باید تمیز بوده و نور کمی وارد اتاق شود. فرد را روی صندلی نشانده و وسایلی مانند تلویزیون یا افراد دیگر را از اتاق خارج کنید.
- وسایلی مانند تلفن یا ضبط صوت یا وسایل دیگر را خاموش کنید.
- اگر از بیرون سروصدا می‌آید پنجره را ببندید.
- به افرادی که با آن‌ها زندگی می‌کنید اطلاع دهید که نباید مزاحمتان شوند.
3. به فرد اطلاع دهید که از هیپنوتیزم چه انتظاری داشته باشد. اغلب افراد طبق آنچه در تلویزیون دیده‌اند درباره هیپنوتیزم تصور متفاوتی دارند. در حقیقت هیپنوتیزم یک تکنیک ریلکس کردن است که باعث می‌شود به مشکلات خود تمرکز کرده و یا با ناخودآگاه خود آشنا شوند. در حقیقت ما در هنگام رؤیا دیدن و غرق شدن در موسیقی و فیلم هم به ناخودآگاه خود وارد می‌شویم. در هیپنوتیزم حقیقی:
- خوابیده یا بیهوش نیستید.
- تحت کنترل یا فرمان کسی نیستید.
- کاری که نمی‌خواهید را انجام نمی‌دهید.
4. از هدفشان برای هیپنوتیزم شدن سؤال کنید. هیپنوتیزم افکار نگران کننده را کاهش داده و حتی سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. این کار می‌تواند به عنوان ابزاری برای افزایش تمرکز در زمان آزمون یا وقایع مهم یا کاهش استرس در اوقات نگرانی، استفاده می‌شود. درصورتی که هدف خود از انجام هیپنوتیزم را بدانید، نتیجه بهتری از آن کسب خواهید نمود.
5. از او بپرسید آیا تابه حال هیپنوتیزم شده و اگر شده تجربه‌اش چگونه بود. اگر تجربه داشته‌اند، درباره چگونگی انجام آن و واکنش آن‌ها سؤال کنید. در این صورت با واکنش فرد در حین انجام این کار آشنا شده و متوجه می‌شوید باید از چه کاری اجتناب کنید.
- افرادی که در گذشته هیپنوتیزم شده‌اند زودتر هیپنوتیزم خواهند شد.
بخش دوم: وارد شدن به حالت خلسه
1. با صدای آرام، آهسته و آرام بخش صحبت کنید. با صدای آرام، متمرکز و شمرده صحبت کنید. جملات خود را طولانی‌تر ادا کنید. صدایتان طوری باشد که گویی می‌خواهید یک فرد ترسیده یا نگران را آرام کنید. در کل زمان هیپنوتیزم صدایتان به همین صورت باشد. برخی از کلمات مناسب برای آغاز عبارت‌اند از:
- “بگذار کلماتم روی تو اثر بگذارد و به همان صورتی که دوست داری تعبیرشان کن.”
- “همه چیز امن و آرام است. با خیال راحت روی مبل بنشین و در افکار خودت غرق شو.”
- چشم‌هایت سنگین شده‌اند و دوست داری چشم‌هایت را ببندی. اجازه بده بدن ات ریلکس شده و ماهیچه‌هایت استراحت کنند. به صدای بدن خود و صدای من گوش بده تا آرام شوی.”
- “تو کاملاً تحت کنترل خودت قرار داری. تنها خواسته‌هایی را می‌پذیری که به نفع ات هستند و از پذیرفتن آن خوشحال خواهی شد.”
2. از آن‌ها بخواهید عمیق و منظم نفس بکشند. سعی کنید که فرد آرام و عمیق نفس بکشد. سعی کنید به همراه آن‌ها تمرین نمایید تا این کار را یاد بگیرند. “نفس عمیق بکش و قفسه سینه و شش‌هایت را از هوا پر کن”، سپس به آرامی هوا را از قفسه سینه خارج کنید، “به آرامی هوا را از قفسه سینه خارج کند و شش‌هایت را خالی کن.”
- تنفس همراه با تمرکز اکسیژن را به مغز رسانده و باعث می‌شود فرد به چیز دیگری جز هیپنوتیزم، استرس یا محیط، فکر کند.
3. از آن‌ها بخواهید بر یک چیز خاص تمرکز کنند. اگر در مقابل او قرار دارید از فرد بخواهید به پیشانی شما خیره شده و یا بر یکی از اشیای درون اتاق تمرکز کند. از آن‌ها بخواهید یک شی را انتخاب کرده و تنها به همان فکر کنند. در اینجاست که برخی از ساعت‌های زنجیر دار استفاده می‌کنند تا فرد به آن خیره شود. اگر فرد با چشمان بسته تمرکز بیشتری دارد، اجازه دهید چشمان خود را ببندد.
- هرازگاهی به چشمان آن‌ها توجه کنید. اگر احساس کردید تمرکز ندارند بگویید “از تو می‌خواهم به پوستر روی دیوار خیره شوی،” یا “به فضای بین ابروهایم خیره شو.” به آن‌ها بگویید، “اجازه بده پلک و چشم‌هایت سنگین شوند.”
- اگر می‌خواهید به شما خیره شوند بنابراین باید بی حرکت بمانید.
4. از آن‌ها بخواهید بدنشان را قسمت به قسمت ریلکس کنند. پس از اینکه فرد آرام و بی حرکت ماند، نفس عمیق کشید و شما هم صدای خود را آرام کردید، از او بخواهید پا و انگشتان پای خود را ریلکس کند. از آن‌ها بخواهید ماهیچه‌های خود را در حالت ریلکس قرار دهند. سپس ماهیچه‌های پا، ران و در نهایت صورت را ریلکس کنند. سپس می‌توانید به ماهیچه‌های کمر، شانه، دست و انگشتان دست اشاره کنید.
- آهسته صحبت کرده و با صدای آرام و شمرده سخن بگویید. اگر احساس کردید فرد مضطرب و نگران است تمام مراحل را ابتدا آغاز کنید.
- “پا و مچ پا را ریلکس کن. به طوری که ماهیچه‌های پا آرام و رها شده و هیچ وزنی را احساس نکنید.”
5. فرد را تشویق کنید تا بیشتر ریلکس شود. با پیشنهاد دادن توجهشان را جلب کنید. به آن‌ها نشان دهید که آرام و ریلکس شده‌اند. اگرچه می‌توانید جملات مختلفی ادا کنید اما هدف این است که فرد بیشتر در خودش غرق شده و آرام‌تر و متمرکزتر شود.
- “احساس می‌کنی پلک‌هایت سنگین شده. بگذار بیفتند و چشمانت بسته شود.”
- “در یک حالت آرام و خلسه مانند غرق می‌شوی.”
- “اکنون حس می‌کنی ریلکس شده‌ای. یک حالت خلسه سنگین و آرامش بخش به سراغت می‌آید. هرچقدر من صحبت می‌کنم این حالت سنگینی و خلسه در تو بیشتر می‌شود و در نهایت به یک مرحله آرامش مطلق وارد می‌شوی.”
6. با استفاده از تنفس و زبان بدن فرد او را به خلسه روحی سوق دهید. این جملات و مراحل را چندین بار تکرار کنید تا فرد به مرحله ریلکس شدن مطلق وارد شود. به نشانه‌های تنش در چشم (تکان خوردن)، انگشت دست و پا (لرزندان انگشت‌ها) و تنفس (آرام و نامنظم) توجه کرده و تکنیک‌های ریلکس کردن را آنقدر ادامه دهید تا فرد آرام و ریلکس شود.
- “هر کلمه‌ای که به زبان می‌آورم تو را سریع‌تر و عمیق‌تر به یک مرحله خلسه و آرام فرو می‌برد.”
- “آرام باش و در خودت غرق شو. آرام باش و در خودت غرق شو. آرام باش و کاملاً در خود غرق شو.”
- “هرچقدر بیشتر در خودت فرو بروی، بیشتر به خلسه وارد می‌شوی. هرچقدر می‌خواهی در خودت غرق شو و از این تجربه لذت ببر.”
7. از تکنیک “راه پله هیپنوتیزمی” استفاده کنید. این تکنیک توسط متخصصان هیپنوتیزم و افرادی که خود را هیپنوتیزم می‌کنند استفاده می‌شود تا به خلسه وارد شوند. از فرد بخواهید خود را در بالای یک راه پله طولانی و در یک اتاق گرم و آرام تصور کند. با پایین آمادن از پله‌ها احساس ریلکس شدنشان بیشتر می‌شود. هر قدم آن‌ها را بیشتر در خودشان فرو می‌برد. همانطور که راه می‌روند به آن‌ها بگویید تنها 10 پله باقی مانده و در هر پله راهنمایی‌شان کنید.
- “از اولین پله پایین برو تصور کن بیشتر در خلسه فرو رفته‌ای. هر قدم، قدمی به درون ناخودآگاه توست. با پایین آمادن از دومین پله احساس می‌کنی آرام و آرام‌تر شده‌ای. با قدم گذاشتن روی پله سوم احساس پرواز خواهی داشت و غیره…”
- همچنین می‌توانید به فرد بگویید که در پایین آخرین پله دری قرار دارد و به خلسه و آرامش مطلق وارد می‌شوید.
بخش سوم: استفاده از هیپنوتیزم برای کمک به فرد
1. این را بدانید که نمی‌توانید در زمان هیپنوتیزم هرچیزی را به فرد بگویید تا انجام دهد، این کار سواستفاده از اعتماد اوست. همچنین برخی از افراد پس از انجام این کار به یاد دارند که چه کاری انجام داده‌اند، بنابراین از شما ناراحت خواهند شد. بنابراین به جای شوخی کردن از فرد بخواهید ریلکس شده و مشکلات و نگرانی‌های خود را کنار بگذارد.
- گاهی اوقات، در صوتی که ندانید چه کار می‌کنید، پیشنهادهای مفید هم ممکن است نتایج بدی داشته باشند. به همین دلیل است که متخصصین هیپنوتیزم هم به جای پیشنهاد دادن به فرد برای انجام یک کار، از فرد می‌خواهند تا وضیعت مناسب را مشخص نماید.
2. از تکنیک‌های هیپنوتیزم برای کاهش استرس استفاده نمایید. هیپنوتیزم می‌تواند در کاهش استرس و نگرانی مؤثر باشد، بنابراین حتماً لازم نیست برای این کار از روش هیپنوتیزمی خاصی استفاده کنید. تنها کافی است فرد به حالت خلسه برود تا اضطراب اش کاهش یابد. به ندرت دیده می‌شود که فرد در زندگی روزمره به حالت ریلکس و آرامش مطلق وارد شود و نگرانی‌اش تسکین یابد. بنابراین هیپنوتیزم می‌تواند مؤثر باشد.
3. از فرد بخواهید راه حل مشکلات احتمالی را تصور کنند. به جای اینکه راه کنار آمدن با یک مشکل را به فرد بگویید از او بخواهید خود را در حین فائق آمدن بر یک مشکل تصور کند. احساس موفقیت چه حسی را در اختیارشان قرار می‌دهد؟ چگونه می‌توانند به آن مرحله برسند؟
- آینده مورد نظر آن‌ها چگونه است؟ برای رسیدن به آن باید چه چیزی را تغییر دهند؟
4. بدانید که هیپنوتیزم می‌تواند برای انواع مشکلات روانی استفاده شود. اگرچه برای حل این مشکل در ابتدا باید از روان پزشک کمک بگیرید اما هیپنوتیزم می‌تواند برای از بین بردن عادت و اعتیاد، درد بدن، فوبیا، مشکلات مربوط به اعتماد به نفس و غیره استفاده شود. اگرچه هرگز نباید خودتان این روش را برای درمان یک فرد استفاده کنید، اما این روش می‌تواند یکی از راه‌های درمان محسوب شود.
- از آن‌ها بخواهید که دنیا را بدون وجود مشکل خود تصور کنند – تصور کنند که یک روز بدون داشتن به اعتیاد به محل کار می‌روند و یا بابت داشتن اعتماد به نفس به خود می‌بالند.
- درمان از طریق هیپنوتیزم زمانی نتیجه بهتری خواهد داشت که فرد پیش از ورود به مرحله خلسه خودش بخواهد درمان شود.
5. بدانید که هیپنوتیزم تنها بخش کوچکی از راه حل سلامت روان است. از جمله فواید هیپنوتیزم عبارت است از ریلکس شدن و آرامش. در این صورت هم ریلکس شده و هم می‌توانید به مشکل خود فکر کنید. با این حال هیپنوتیزم یک راه حل قطعی یا معجزه نیست بلکه به فرد کمک می‌کند تا بیشتر در خودش غرق شود. این راه حل می‌تواند به سلامت روانی کمک کند اما مشکلات جدی باید توسط متخصص اعصاب و روان درمان شود.
بخش چهارم: پایان جلسه
1. به آرامی فرد را از حالت خلسه خارج کنید. نباید به طور ناگهانی فرد را از حالت خلسه بیرون آورید. به آن‌ها اجازه دهید تا رفته رفته هوشیار شوند. به فرد بگویید تا پنج می‌شمارید و او آگاهی و هشیاری خود را بازخواهد یافت. اگر فرد بیش از حد در خلسه فرو رفته، مجدداً از تکنیک راه پله استفاده کنید تا با بالا آمدن از هر پله آگاهی‌شان افزایش یابد.
- با این جمله آغاز کنید، “از یک تا پنج می‌شمارم و زمانی که به پنج رسیدم، کاملاً بیدار شده و هوشیار و آگاه خواهی بود.”
2. درباره هیپنوتیزم با فرد صحبت کنید تا در آینده این کار را بهتر انجام دهید. از فرد بپرسید چه حسی به او دست داد، چه چیزی می‌توانست او را از خلسه خارج کند و چه احساسی داشت. در این صورت در دفعه‌های بعدی کار خود را بهتر انجام داده و به این فرد هم کمک کرده‌اید تا از فرایند هیپنوتیزم خود لذت ببرد.
- فرد را تحت فشار قرار ندهید تا سریع حرف بزند. تنها کافی است گفتگو را آغاز کرده و اجازه دهید فرد آرام شده و زمانی که آماده بود سخن بگوید.
3. برای سؤالات آینده خود را آماده کنید. سعی کنید برای شنیدن این سؤالات و ارائه پاسخ مناسب به آن‌ها در آینده، خود را آماده کنید. زیرا اعتماد به نفس باعث می‌شود که فرد به شما اعتماد کرده و بهتر واکنش نشان دهد. سؤالات رایجی که ممکن است از شما پرسیده شوند عبارت‌اند از:
- قرار است چه کار کنی؟ من از شما می‌خواهیم یک منظره زیبا را تصور کنید و در حین حال از توانایی‌های روانی خود استفاده خواهید کرد. اگر انجام کاری را دوست نداشته باشید می‌توانید آن را انجام ندهید یا در موارد اضطراری کاری که خودتان دوست دارید را انجام دهید.
- هیپنوتیزم شدن چه حسی دارد؟ همه ما در روز تجربه‌های مختلف روحی روانی را حس می‌کنیم، بدون اینکه خودمان متوجه شویم. زمانی که با گوش دادن به موسیقی، خواندن کتاب و یا تماشای فیلم در تخیلات خود غرق می‌شوید و خودتان آگاه نیستید، در حقیقت به مرحله خلسه وارد شده‌اید. هیپنوتیزم تنها راهی برای تمرکز بر ناخودآگاه است که باعث می شو عملکرد بهتری داشته باشد.
- آیا امن است؟ هیپنوتیزم شامل هوشیاری کامل خوداگاه نیست (برخلاف خوابیدن)، اما تجربه‌های خودآگاه هوشیار هستند. هرگز نمی‌توانید کاری که دوست ندارید را انجام دهید.
- اگر همه چیز تنها یک تصور و خیال است پس چه فایده‌ای دارد؟ تخیل مرحله‌ای از توانایی‌های روانی است که می‌خواهیم در آن جست و جو کرده و از توانایی برای ایجاد تصاویر مغزی متفاوت می‌باشد.
- آیا می‌توانی مرا وادار به انجام کاری که نمی‌خواهم کنی؟ در حین هیپنوتیزم شدن شما هنوز شخصیت خود را دارید و خودتان هستید. بنابراین نمی‌توانید کارهایی را که دوست ندارید و یا حرف‌هایی را که نمی‌خواهید انجام داده و یا به زبان بیاورید. (به همین دلیل آن را پیشنهاد می‌نامیم نه دستور.)
- برای اینکه بهتر واکنش نشان دهم باید چه کار کنم؟ هیپنوتیزم همانند زمانی است که در یک قطعه موسیقی یا فیلم غرق شده‌اید و به تماشاگران توجه ندارید. بنابراین این کار به میزان مشارکت شما در غرق شدن در این تجربه بستگی دارد.
- اگر آنقدر لذت بردم که نخواستم برگردم آن وقت چه؟ پیشنهادات هیپنوتیزم همانند یک فیلمنامه، روشی برای تمرین دادن به ذهن و تخیل است. ببا پایان رفتن جلسه به هوشیاری بازمی گردید، البته ممکن است کمی طول بکشد. درست است که ریلکس شدن لذت دارد اما در حین هیپنوتیزم شدن کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید.
- اگر فایده‌ای نداشته باشد آن وقت چه؟ آیا پیش آمده در کودکی آنقدر در بازی خود غرق شوید که صدای مادرتان که شما را برای شام صدا می زند، نشنیده باشید؟ یا از آن دسته افرادی هستید که صبح‌ها در همان ساعتی که شب قبل تصمیم گرفته‌اید بیدار می‌شوید؟ همه ما توانایی استفاده از ذهن خود را داریم، که میزان استفاده از آن به خودمان بستگی دارد. اگر به افکار خود اجازه دهید با کلمات و تخیلات همراه شوند، می‌توانید ذهن خود را به هرکجا که دوست دارید ببرید.