اگر ازدواج با بیمار دوقطبی را تجربه کرده باشید، حتما می دانید که چقدر لحظات سختی در زندگی پیش روی شماست! نوسانات خلقی گاهی باعث می شوند که روزهای خوشی را در کنار هم بگذرانید و گاهی نیز روزگار برای شما تیره و تار می شود.
با این حال، با استفاده از راهنمایی مشاور و درمان صحیح می توانید بسیاری از پیش بینی هایی را که می گویند زندگی این زوجین به جدایی ختم می شود، شکست دهید.
در این مقاله می خوانید:
- دوقطبی و ازدواج
- اختلال دوقطبی چیست؟
- آمارهایی درباره اختلالات دوقطبی
- انواع اختلال دوقطبی
- محرک اپیزودها یا دوره های شیدایی/افسردگی در اختلال دوقطبی چیست؟
- طرز برخورد با همسر دوقطبی در دوره های شیدایی
- طرز برخورد با همسر دوقطبی در دوره های افسردگی
- نشانه های هشدار و خطر در زندگی با همسر دوقطبی چیست؟
- پیشگیری از خودکشی بیماران اختلال دوقطبی
- رابطه زناشویی با همسر دوقطبی
- آیا چرخه دوره های شیدایی/افسردگی در اختلال دوقطبی به صورت منظم و پشت سرهم است؟
- بارداری زنان دو شخصیتی
- آیا اختلال دوقطبی ارثی است؟
- چگونه ابتلای پدر/مادر به اختلال دوقطبی را برای کودکان توضیح دهیم؟
- دیگر راهکارهای حفظ زندگی با همسر دوقطبی ( دو شخصیتی )
- آیا بیماران دوقطبی می توانند ازدواج کنند؟
- دچار افکار غلط در مورد ازدواج با بیمار دوقطبی نشوید
- کنترل یا پیشگیری از نشانه های اختلال دوقطبی
- دانلود کاربرگ های لازم برای کنترل یا پیشگیری از نشانه های اختلال دوقطبی
- سخنی از مشاوره روانشناسی آنلاین سیمیآروم
دوقطبی و ازدواج
مشکلات ازدواج و زندگی در کنار این افراد مبتلا به اختلال دوقطبی یکی دو مورد نیست. مواجهه با تنوع در رفتارهای آنها برای افراد خانواده می تواند طاقت فرسا باشد و حتی بر نوع رفتارهای آنها نیز تاثیر بگذارد.
در دوره شیدایی، خانواده با رفتارهای افراطی، تقاضاهای غیر منطقی و تصمیمات بدون فکر بیمار دست و پنجه نرم می کنند که برخی از آنها می تواند خانواده را با تبعیت سنگین رو به رو کند.
از سوی دیگر، در دوره افسردگی این بیماران نیز خانواده با فردی رو به رو است که فاقد توان و روحیه کافی برای رسیدگی به مسئولیت های خود است.
زندگی شهناز؛ کشتی نشینان طوفان زده!
شهناز، 25 ساله، مدتی است که با مردی وارد گفتگو برای ازدواج شده است. همه چیز به نظر عادی می رسد به غیر از آنکه داوود گاهی به شدت خوشحال و گاهی شدیدا افسرده است. تقریبا در اواسط آشناییشان، شهناز پیشنهاد مراجعه به مشاوره قبل از ازدواج داد.
پس از بررسی های روانشناسی و صحبت با مشاور، تشخیص ابتلا به اختلال دوقطبی در داوود داده شد. این تشخیص با توجه به سابقه رفتارهای وی در این چند سال چندان هم تعجب برانگیز نبود، اما حداقل به چرایی آنها کمک کرد.
شهناز می گوید که این تشخیص او را با سوال بزرگ صحیح بودن ازدواج با بیمار دوقطبی روبه رو کرد، چرا که حالا دلیل رفتارهای او را می داند، اما به هر حال این چیزی را تغییر نمی دهد…
رابطه آنها بسیار ناپایدار است. ماه ها همه چیز به خوبی پیش می رود، اما ناگهانی همه چیز بد می شود.
او توضیح می دهد که روزها و هفته های زیادی در زندگیش هست که احساس خستگی، ناامیدی و سردرگمی می کند که چرا هنوز به ازدواج با این مرد فکر می کند. از سوی دیگر، او هنوز داوود را با همه مشکلاتش دوست دارد.
مشاور به شهناز توضیح می دهد که برای کنترل نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی، بیمار باید به طور مرتب تحت نظر روانپزشک باشد و درمان خود را ادامه دهد. با این حال، استراتژی های زیر به خانواده کمک می کنند که راحت تر بتوانند رفتارهای فرد دوقطبی را کنترل و تحمل کنند.
آگاهی از سختی ها و چالش های ازدواج با همسر دوقطبی می تواند به تصمیم گیری بهتر شهناز کمک کند.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی مزمن است که باعث ایجاد نوسانات شدید خلقی از دوره های مانیک شدید (شیدایی) تا دوره های خمودگی (افسردگی) می شود. نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی ممکن است چندین بار در سال یا گاهی به ندرت اتفاق بیفتد.
| مطالعه مطلب جامع “افسردگی و هر آنچه باید در مورد آن بدانید” حتما به شما پیشنهاد میشود |
آمارهایی درباره اختلالات دوقطبی
در حدود یک نفر از هر 100 بزرگسال در طول زندگی خود دچار این اختلال می شود. معمولا این اختلالات بعد از سنین نوجوانی اتفاق می افتد. در سنین بالاتر از 40 سال بروز این اختلالات غیر معمول است. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلالات قرار دارند.
یک بیمار به طور متوسط 4 دوره افسردگی و شیدایی را در طول 10 سال اول بیماری خود تجربه می کند. شروع بیماری در مردان بیشتر با دوره های شیدایی و در زنان با دوره های افسردگی است.
خودکشی دلیل شماره یک از بین رفتن بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی است. حدود 15 تا 17 درصد از بیماران در نتیجه شدت گرفتن علائم و عدم پیگیری درمان اقدام به خودکشی موفق می کنند (منبع). این امر افزایش دقت و مراقبت همسر و اطرافیان این دسته بیماران را می طلبد.
انواع اختلال دوقطبی
- اختلال دوقطبی نوع یک؛ حداقل با یک اپیزود شیدایی مشخص می شود که ممکن است با یک اپیزود افسردگی همراه شود.
- اختلال دوقطبی نوع دو؛ حداقل با یک اپیزود افسردگی اساسی همراه است که حداقل دو هفته طول می کشد و حداقل یک اپیزود نیمه شیدایی (وضعیت خفیف تر از شیدایی) رخ می دهد که حداقل چهار روز طول می کشد.
- اختلال سیکلوتیوم؛ که حداقل با دو سال وجود علائم مشخص می شود. در این شرایط ، فرد اپیزودهای زیادی از علائم نیمه شیدایی را دارد که دارای معیارهای کامل نیستند. بیماران همچنین دارای علائم افسردگی هستند که معیارهای تشخیصی کامل را ندارند. فقدان علائم در بیمار هیچ گاه بیشتر از دو ماه طول نمی کشد.
نوع اختلال برای تصمیم گیری صحیح در مورد ازدواج با بیمار دوقطبی اهمیت دارد.
علائم خاص اختلال دوقطبی به نوع آن بستگی دارد. با این حال، برخی از علائم در اکثر مبتلایان به اختلال دوقطبی رایج است. این علائم شامل موارد زیر است:
- اضطراب
- اشکال در تمرکز
- تحریک پذیری
- شیدایی و افسردگی هم زمان
- عدم علاقه و از دست دادن لذت نسبت به بیشتر فعالیت ها
- ناتوانی در داشتن حس خوب در زمان رخ دادن اتفاقات خوب
- روان پریشی که باعث جدا شدن از واقعیت می شود و اغلب منجر به توهم و هذیان می شود.
تصمیم گیری برای ازدواج و زندگی با بیمار دوقطبی هیچ وقت ساده نیست و چیزهای زیادی باید در این مورد بدانید.
محرک اپیزودها یا دوره های شیدایی/افسردگی در اختلال دوقطبی چیست؟
برای راحت تر کردن شرایط زندگی با همسر دوقطبی باید بدانید چه چیزی محرک شروع دوره های شیدایی یا افسردگی همسرتان است تا بتوانید بهتر از آنها پیشگیری کنید. برخی از این محرک ها عبارتند از:
- فقدان خواب کافی
- دعوا با عزیزان
- تغییر فصل
- بارداری و تغییرات هورمونی
- از دست رفتن یکی از عزیزان و دوستان
در این شرایط، باید مراقبت بیشتری از سلامت روان همسرتان داشته باشید.
طرز برخورد با همسر دوقطبی در دوره های شیدایی
در طی اپیزودهای شیدایی، بیمار احساس انرژی زیاد، خلاقیت و احتمالا شادی دارد. سریع حرف می زند، کمتر می خوابد و علائم بیش فعالی را از خود نشان می دهد. فرد احساس شکست ناپذیری دارد که می تواند منجر به انجام رفتارهای خطرساز شود.
علائم اپیزودهای شیدایی
برخی از علائم شایع شیدایی عبارتند از:
- احساس خوشبینی شدید
- تحریک پذیری شدید
- ایده های غیر معقول درباره مهارت یا قدرت های درونی، ممکن است دیگران را متهم کنند که به اندازه آنها موفق نبوده اند.
- انرژی فراوان
- سیل افکار که از یکی به دیگری می پرد
- پریشانی حواس
- اشکال در تمرکز
- بی انگیزگی و قضاوت ضعیف
- رفتار بی پروا و بدون فکر کردن در مورد عواقب رفتار
- توهم و هذیان (کمتر متداول)
در طی این دوره ها، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است بی پروا عمل کند. بعضی اوقات آنها تا آنجا پیش می روند که زندگی خود یا اطرافیانشان را به خطر بیندازند. به یاد داشته باشید که شخص نمی تواند به طور کامل اعمال خود را در دوره های شیدایی کنترل کند. بنابراین نمی توانید با استدلال او را قانع کنید.
علائم هشدار دهنده دوره های شیدایی
پیش از تصمیم گیری برای ازدواج و زندگی با همسر دوقطبی باید از علائم هشداردهنده دوره های شیدایی آگاهی داشته باشید تا بتوانید واکنش مناسب داشته باشید. بیماران ممکن است علائم متفاوتی داشته باشند، اما برخی از متداول ترین آنها عبارتند از:
- بهبود ناگهانی در خلق و خو
- حس خوش بینی غیر واقعی
- بی تابی و تحریک پذیری ناگهانی
- افزایش انرژی و پرحرفی
- بیان ایده های غیر معقول
- خرج کردن پول به صورت بی پروا یا غیرمسئولانه
کمک کردن به همسر دوقطبی در دوره های شیدایی
واکنش شما در برابر همسر دوقطبی تان به شدت دوره شیدایی بستگی دارد.
در برخی موارد، پزشک توصیه به افزایش دوز دارو، مصرف داروی متفاوت یا حتی بستری در بیمارستان برای درمان می کند.
او را تشویق به استراحت و خوابیدن کنید. بیمار دوقطبی در دوره سرخوشی معتقد است که بیش از 2-3 ساعت به خواب نیاز ندارد و این بی خوابی همه چیز را بدتر می‌کند.
به یاد داشته باشید که قانع کردن بیمار برای بستری در بیمارستان کار ساده ای نیست. چراکه بیمار در دوره های شیدایی احساس بسیار خوبی دارد و مشکلی در خود نمی بیند. از قبل در مورد علائم نیاز به بستری در بیمارستان یا مراجعه به پزشک با او صحبت کنید.
در طول دوره های سرخوشی، پیاده روی و ورزش کردن می تواند راه خوبی برای تخلیه انرژی مضاعف فرد دوقطبی باشد و فرصت خوبی هم برای صحبت کردن فراهم کند. او را برای چند بار در هفته به این کار دعوت کنید.
ازدواج با زن دوقطبی یا مرد دوقطبی پر از ریسک و عواقب تصمیمات آنی بیمار است. به طور کلی، سعی کنید از پر و بال دادن به ایده های غیر واقعی همسرتان خودداری کنید، چرا که احتمال انجام رفتارهای پرخطر را از سوی او افزایش می دهد.
در طول دوره های سرخوشی، فرد ممکن است رفتارهای تکانشی مثل مصرف مواد، الکل، خریدهای بیش از حد و برداشتن پروژه های سنگین داشته باشد.
سعی کنید تا می توانید این رفتارهایش را کنترل کنید. کارت بانکی و پول را از دسترس او خارج کنید و تا حد امکان بر رفتارهای او در طول روز کنترل نامحسوس داشته باشید.
به آرامی با او حرف بزنید و او را تشویق کنید که برای حرف زدن در مورد تغییر علائم با روانپزشک خود مشورت کند.
طرز برخورد با همسر دوقطبی در دوره های افسردگی
درست همانطور که زندگی با همسر دوقطبی در دوره های شیدایی سخت است، تحمل دوره های افسردگی او نیز سخت است.
علائم دوره های افسردگی
برخی از علائم شایع دوره های افسردگی عبارتند از:
- غم، ناامیدی و پوچی
- تحریک پذیری
- ناتوانی در لذت بردن از فعالیت ها
- خستگی یا از بین رفتن انرژی
- بی حسی جسمی و روحی
- تغییر در وزن یا اشتها، مانند افزایش وزن و پرخوری یا کاهش وزن و کم خوری
- اشکال در خواب مانند خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم
- ناتوانی در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها
- احساس بی ارزشی یا گناه
- افکار در مورد مرگ یا خودکشی
کمک کردن به همسر دوقطبی در دوره های افسردگی
درست مانند دوره های شیدایی، روانپزشک ممکن است تغییر در دارو، دوز دارو یا بستری در بیمارستان برای پیشگیری از عملی کردن افکار خودکشی را توصیه کند.
بهتر است پیش از شروع دوره افسردگی، با همسرتان در مورد راهکارهای سازگاری صحبت کنید. چراکه در دوره های افسردگی او علاقه ای به برنامه ریزی برای این کار ندارد.
ازدواج با بیمار دو شخصیتی با خطر روبه رو شدن با مشکلاتی مانند اعتیاد همراه است. بیمار دوقطبی در دوره های افسردگی به احتمال زیاد به سمت واکنش های منفی مثل مصرف الکل، مواد مخدر، دارو و انزوا کشیده می شود.
بنابراین او را به مقابله با افسردگی و استفاده از مکانیسم های مقابله ای مثبت تشویق کنید، از جمله تماس با درمانگر، ورزش کردن یا رفتن به یک تفریح و خوشگذرانی ساده.
سعی کنید برنامه روتین روزانه اش را مشخص کنید. فرد افسرده دوست ندارد حتی از جایش تکان بخورد. مثلا هر روز زمانی برای دوش گرفتن، چک کردن پیام ها، پیاده روی یا بازی کردن در برنامه او وجود داشته باشد.
در این دوره ها، به خوبی و فعالانه به همسرتان گوش دهید، توصیه های مفیدی برای سازگاری بیشتر به او داشته باشید و با تمرکز بر ویژگی های مثبتش سعی کنید حالش را خوب کنید.
همیشه با او بدون قضاوت کردن حرف بزنید و برای انجام کارهای روزمره که با آنها مشکل دارد، داوطلب شوید.
نشانه های هشدار و خطر در زندگی با همسر دوقطبی چیست؟
به عنوان همسر یک بیمار دوقطبی باید نشانه های خطر را بشناسید تا بتوانید به موقع اقدام کنید، برخی از آنها عبارتند از:
- گفتار یا رفتار خشونت آمیز
- رفتارهای پرخطر
- گفتار یا رفتار تهدیدآمیز
- اقدام به یا حرف زدن در مورد خودکشی و مرگ
به طور کلی، زندگی با شوهر دو شخصیتی یا زن دو شخصیتی امکان پذیر است، تا زمانی که ریسک تهدید زندگی خود یا دیگری در میان نباشد. صبور باشید، به گفتار و رفتارش توجه کنید و در مراقبت از او اهتمام بورزید.
اما در موارد فوق، کمکی از شما برنمی آید و به کمک تخصصی نیاز است. در صورتی که شدت گرفتن دوره های شیدایی/افسردگی موجب نگرانی شما شده و علائم فوق ظاهر شده اند، هر چه سریع تر با روانپزشک همسرتان تماس بگیرید.
پیشگیری از خودکشی بیماران اختلال دوقطبی
سختی های ازدواج با بیمار دوقطبی تنها به کنترل علائم دوره های شیدایی و افسردگی محدود نمی شود. خودکشی یکی از بحران های زندگی با این افراد است. البته ریسک خودکشی در بیماران دوقطبی با وجود درمان صحیح و مراقبت اطرافیان بسیار کم است. چنانچه احتمال می دهید همسرتان خودکشی کند یا تهدید به خودکشی کرده است:
- هر چه سریع تر با اورژانس/پلیس/خدمات اورژانس تماس بگیرید.
- تا زمان رسیدن نیروهای امدادی در کنار همسرتان بمانید.
- هر گونه دارو، چاقو، اسلحه و هر چیز دیگری را که ممکن است با آن به خود آسیب بزند از دسترسش دور کنید.
- به حرف هایش گوش دهید، قضاوت نکنید، تهدید نکنید، بحث نکنید و فریاد نکشید. فقط گوش کنید و او را آرام کنید.
رابطه زناشویی با همسر دوقطبی
ارتباط جنسی بخش مهمی از هر زندگی مشترکی است و این امر در مورد زندگی با همسر دوقطبی مستثنا نیست. برای ازدواج با بیمار دوقطبی باید میل جنسی خودتان و او را در نظر بگیرید.
حفظ رابطه جنسی سالم با یک فرد دوقطبی کار چندان ساده ای نیست.
بسته به فرد، رفتارهای او می تواند از دوره هایی از نیاز جنسی بسیار شدید تا محو کامل این نیاز در دوره های دیگر در نوسان باشد.
دوره های شیدایی و نیاز جنسی شدید
نیاز جنسی شدید از علائم دوره های شیدایی است. اصلا عجیب نیست که بیمار به برقراری رابطه جنسی طولانی و متعدد با همسرش تمایل داشته باشد. صرف نیاز جنسی بالا مسئله مهمی نیست. اما زمانی که با تکانشگری، رفتارهای پرخطر، حس قضاوت ضعیف و نمایشگری همراه شود، می تواند مخرب باشد.
زمانی که نیاز جنسی به رفتاری وسواس گونه تبدیل شود، تحت عنوان اعتیاد جنسی طبقه بندی می شود.
نشانه های اعتیاد جنسی عبارتند از:
- خودارضایی اجباری
- ارتباط جنسی با کارگران جنسی
- رابطه جنسی با شرکای جنسی متعدد
- برقراری رابطه جنسی خارج از ازدواج
- اولویت دادن به رابطه جنسی در زندگی
- نمایش دادن اعضای تناسلی
- لمس جنسی افراد غریبه
هر چند نیاز جنسی شدید و اعتیاد جنسی از خصوصیات حتمی اختلال دوقطبی نیست، اما لازم است که نشانه های آن شناخته شود.
رفتارهای نامناسب جنسی نه تنها زندگی مشترک فرد را به خطر می اندازد، بلکه ریسک ابتلا به بیماری های مقاربتی و دیگر عفونت ها را افزایش می دهد.
در نتیجه، در صورتی که احساس می کنید نیاز جنسی همسرتان بیش از حد است، با روانپزشک مشورت کنید تا داروی مناسبی برای کنترل دوره های شیدایی تجویز شود.
دوره های افسردگی و از بین رفتن کامل نیاز جنسی
اگر میل جنسی بالایی دارید، پیش از تصمیم گیری برای ازدواج با بیمار دوقطبی بهتر است بدانید که افسردگی میل جنسی را می کشد. نه تنها خود اختلال در این کاهش میل جنسی دخیل است، بلکه داروهای ضد افسردگی نیز توانایی جنسی فرد را کاهش می دهند.
فردی که دچار اختلال جنسی است گاهی ماه ها و حتی سال ها هیچ علاقه ای به برقراری رابطه جنسی با همسرش ندارد.
این امر زندگی با همسر دوقطبی را سخت تر می کند.
اختلال دوقطبی می تواند روابط جنسی را از چند جهت به چالش بکشد:
- فرد دوقطبی اغلب خود را از نظر جسمی غیرقابل تحمل و نامطلوب می بیند.
- عدم رعایت بهداشت و نظافت اغلب با این احساس همراه است.
- احساس عدم کفایت، آسیب پذیری و بی ارزش بودن توانایی فرد برای برقراری رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- خستگی مانع تحریک فرد به لحاظ جسمی و روانی می شود.
- هرچه رابطه جنسی کمتر باشد، بیمار دچار احساس گناه و تردید بیشتری نسبت به توانایی جنسی خود می شود.
- برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی (به ویژه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRI ها) می توانند میل جنسی و/یا توانایی جنسی در رسیدن به ارگاسم یا نعوظ را کاهش دهند.
اگرچه درمان دوره های افسردگی دوقطبی همیشه باید در اولویت باقی بماند، اما لزوما نباید به ضرر میل جنسی فرد باشد. روش هایی برای مدیریت عوارض جنسی داروهای دوقطبی بدون به خطر انداختن میل جنسی بیمار وجود دارد. دسته ای از داروها هستند که در درمان این اختلال بسیار موثر شناخته شده اند و در عین حال از عوارض جنسی کمی نیز برخوردار هستند.
در این مورد بهتر است با روانپزشک همسرتان مشورت کنید(برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله سکس تراپی را مطالعه کنید).
آیا چرخه دوره های شیدایی/افسردگی در اختلال دوقطبی به صورت منظم و پشت سرهم است؟
هر چند این طور تصور می شود، اما چرخه ها بسیار بی نظم تر و غیر قابل پیش بینی تر از این هستند.
برخی از بیماران همزمان دچار علائم افسردگی و شیدایی می شوند، بدین صورت که احساس غم و بیچارگی را همراه با انرژی زیاد تجربه می کنند.
به علاوه، علائم بیماری از هیچ الگوی منظمی پیروی نمی کنند. در برخی از بیماران علائم بیماری تنها یک یا دو بار در سال مشاهده می شوند. دسته دیگری از بیماران بیش از 10 دوره از چرخه های شیدایی/افسردگی را تجربه می کنند.
در مواردی، دوره های افسردگی/شیدایی تنها چند روز یا حتی چند ساعت طول می کشند و هستند بیمارانی که ماه ها در یک دوره از بیماری خود می مانند.
بیماری دوقطبی و ازدواج می تواند زندگی شما را پستی و بلندی های زیادی مواجه سازد.
بارداری زنان دو شخصیتی
فرزندآوری و فرزندپروری نیز از دیگر جنبه های طبیعی هر زندگی مشترکی است، که برای زوجینی که درگیر بیماری دوقطبی هستند اصلا طبیعی نیست.
بارداری زن را مستعد پریشان حالی روحی می کند. در صورتی که قصد دارید بچه دار شوید، بهتر است پیش از اقدام با پزشک زنان/روانپزشک خود مشورت کنید.
مصرف برخی داروها در دوره بارداری و شیردهی ممنوع است. البته بیشتر داروها برای جنین بی خطر هستند، اما بهتر است در سه ماهه اول احتیاط بیشتری به عمل آید و از داروهایی با عوارض کمتر استفاده شود.
مصرف بیشتر داروهای ضد افسردگی باید در دوره شیردهی قطع شود. در تمام مدت اقدام برای بارداری، بارداری و شیردهی، همسرتان باید تحت نظر پزشک متخصص زنان، ماما، پزشک خانواده، روانپزشک و پرستار روانپزشک باشد.
پس از تولد نوزاد مراقبت شما به عنوان همسر باید دوچندان شود. احتمال طرد نوزاد توسط مادر و عدم مراقبت از سوی او وجود دارد
(در صورتی که به اطلاعات کاملتر در این مورد نیاز دارید پیشنهاد می کنیم مقاله فرزندپروری را مطالعه کنید).
آیا اختلال دوقطبی ارثی است؟
احتمال به ارث رسیدن این اختلال در خانواده وجود دارد. تحقیقات نشان می دهند وجود برخی ژن ها فرد را مستعد ابتلا به این اختلال می کند. بنابراین، شاید باید برای ازدواج با بیمار دوقطبی یک بار دیگر فکر کنید.
برخی از تحقیقات نشان می دهند که ریسک ابتلا به این بیماری در کسی که سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی دارد بین 5 تا 10 درصد است (منبع).
وجود این مقدار ریسک به معنی آن نیست که لزوما فرزندان بیمار دچار این اختلال خواهند شد. ژن ها تنها دلیل ابتلا به بیماری دوقطبی نیستند. بسیاری از بیماران نیز هستند که بدون وجود سابقه خانوادگی دچار این بیماری شده اند.
چگونه ابتلای پدر/مادر به اختلال دوقطبی را برای کودکان توضیح دهیم؟
حتما تا به اینجا توانسته اید چالش های ازدواج با بیمار دوقطبی را درک کنید، اما شاید سخت ترین لحظه توضیح چرایی رفتارهای والد بیمار برای فرزندان است.
بیمار در دوره های شیدایی/افسردگی به طور موقت نمی تواند از کودکان مراقبت کند. در این مدت همسر یا فرد دیگری از خانواده باید این وظیفه را به عهده بگیرد. بهتر است در دوران بهبودی در این مورد با همسرتان تصمیم گیری کنید.
بچه ها در این دوره ها احساس سردرگمی و ترس دارند. بنابراین بهتر است هر چه سریع تر دلیل رفتارهای پدر/مادر بیمار برای او توضیح داده شود.
در توضیح مشکل خونسرد باشید و به سوالاتش با آرامش جواب دهید. زمانی که کودک بتواند دلیل رفتارهای بیمار را درک کند، بهتر می تواند با آنها کنار بیاید.
بچه ها ممکن است خود را در رفتارهای عجیب والد بیمار مقصر بدانند. به فرزندتان اطمینان دهید که بیماری پدر/مادرش ارتباطی با او ندارد و او نه تنها عامل آن نیست، بلکه می تواند به بهبودی او کمک کند.
برخی از استراتژی های رفتار با بیمار اختلال دوقطبی را که در این مطلب آمده است، به فرزندتان نیز آموزش دهید.
دیگر راهکارهای حفظ زندگی با همسر دوقطبی ( دو شخصیتی )
نفس عمیق بکشید:
وقتی همه چیز سخت می شود، نفس عمیقی بکشید و به یاد بیاورید که این بیماری اوست که این طور رفتار می کند، نه خود شخص.
حمایت دریافت کنید:
مراقبت از بیمار باعث می شود که بر نیازهای او متمرکز شوید، اما شما نیز به حمایت نیاز دارید. برای کنترل وضعیت سلامت خود با پزشک ملاقاتی داشته باشید و به سلامت و زیبایی خود رسیدگی کنید.
به گروه های حمایت از بیماران دوقطبی بپیوندید. حرف زدن با درمانگر نیز می تواند ایده خوبی باشد. دریافت حمایت از سوی خانواده و دوستان نیز بسیار ارزشمند است.
صبوری کنید:
درمان در این افراد فرآیندی طولانی مدت را می طلبد که با مقاطعی از عود همراه است. انتظار نداشته باشید که بهبودی سریع و نتایج آن دائمی باشد.
کمی دور شوید:
همان طور که گفتیم ازدواج با بیمار دو شخصیتی بسیار دشوار است و باید از خود مراقبت کنید. اگر می توانید در نگهداری از همسرتان از کسی کمک بگیرید و گاهی از او دور شوید.
بخندید:
اینکه با شوخی کردن بتوانید بر نوسانات خلقی همسر خود فائق شوید و پاسخ خوبی از او بگیرید، بسیار به طبع فرد بیمار بستگی دارد. در برخی از بیماران این راهکار جواب می دهد.
او را وادار به مصرف دارو کنید:
باید برای همسر خود روشن کنید که مصرف دارو مذاکره ناپذیر است. ازدواج با بیمار دوقطبی مثل داشتن یک بچه دیگر است.
دائما باید بر سر این موضوع با او بحث کنید. اگر همسرتان برای خوردن دارو مقاومت می کند، که معمولا در فاز شیدایی این حالت رخ می دهد، بهتر است به طریقی به او بفهمانید که بر سر حرف خود می مانید و در این مورد جدی هستید.
به محرک ها توجه کنید:
زمانی که همسرتان در حالت پایدار و خلق و خوب قرار دارد، به محرک های محیطی دقت کنید. چه چیزی او را آرام و چه چیزی باعث تنش در او می شود.
از مشاور و درمانگر برای تشخیص محرک های موثر بر رفتارهای همسرتان کمک بگیرید.
در دوره های خشم، به رفتارهای خود دقت کنید. آیا چیزی در رفتار شما هست که به رفتارهای پرخاشگرانه او شدت می بخشد؟ سعی کنید در تمام اپیزودهای خشم بیمار، آرام بمانید و او را تحریک نکنید. هر چند سخت است، اما مطمئن باشید که این توصیه فقط به نفع خودتان است.
سوال کنید:
با وجود نوسانات خلقی، همسرتان می تواند نیازهای خود را به شما بگوید. در زمان مناسب با همسرتان در مورد نیازهایش و آنچه در هنگام بدخلقی به او کمک می کند صحبت کنید. در کنار هم می توانید اثرات منفی رفتارهای او را کاهش دهید.
از جملات مثبت در تعامل با او استفاده کنید. به یاد بیاورید که در هیچ یک از فاز های بیماری، کنترل خلق در دست بیمار نیست. او نمی تواند در دوره افسردگی به خود انگیزه بدهد و نمی تواند در دوره شیدایی از انجام کارهای عجیب خودداری کند.
پس دائما به او نگویید که «درست رفتار کن» یا «چرا مثل دیوانه ها شدی». در عوض، به او اطمینان دهید که برای شما اهمیت دارد، در کنارش در طول مسیر درمان می مانید و می دانید که رفتارهای او تحت کنترل بیماری است.
آیا بیماران دوقطبی می توانند ازدواج کنند؟
اگر همسرتان به طور کامل شرایط خود را بپذیرد و تحت درمان قرار گیرد، می توانید در کنار هم بر روی مشکل کار کنید و زندگی مشترک خود را بسازید. بسیاری از افراد دوقطبی در کنار همسری فداکار و همدل زندگی خوبی دارند.
از سوی دیگر، اگر همسرتان حاضر به پذیرش درمان نیست، باید از خود در برابر رفتارهای آزاردهنده او مراقبت کنید. آزار از سوی این افراد می تواند به شکل های زیر باشد:
- کلامی (سرزنش و اتهام زنی)
- مالی (ولخرجی زیادی و بدهی به بار آوردن)
- عاطفی (کنترل گری و رفتارهای ظالمانه)
- جسمی (زمانی که پرخاشگری فرد از کنترل خارج می شود)
دچار افکار غلط در مورد ازدواج با بیمار دوقطبی نشوید
ازدواج سنتی پسندیده در کشور ماست که خانواده ها اصرار دارند تمام فرزندان آن را به انجام برسانند. اما ازدواج در مورد بیماران مبتلا به بیماری های روانی به خصوص بیماری های شدید مانند اسکیزوفرنی و دوقطبی اصلا موضوع ساده ای نیست. افکار غلط زیر در مورد اختلال دوقطبی رایج است:
ازدواج و رفع نیاز جنسی باعث بهبود بیمار می شود!
اگر این طور بود، تمام روانپزشکان آن را تجویز می کردند.
فراموش نکنید که ازدواج حتی برای مرد و زن سالم نیز با استرس همراه است. واضح است که استرس علائم بیماری روانی را تشدید می کند. به همین دلیل، خانواده هایی که تصور می کردند بیماری فرزندشان با ازدواج کردن بهتر می شود، با تصویر متفاوتی روبه رو می شوند.
پس از ازدواج تمام مسئولیت بیمار دوقطبی با همسرش است!
ازدواج با بیمار دوقطبی به معنی رفع مسئولیت از خانواده بیمار نیست. زندگی مشترک با مسئولیت هایی همراه است که یک بیمار روانی نمی تواند به تنهایی از پس آنها برآید. به علاوه، سختی های زندگی با بیماری دوقطبی به قدری است که همسرش پس از مدتی خسته می شود و نیاز به کمک پیدا می کند.
هیچ راهی برای درمان اختلال دوقطبی وجود ندارد!
واقعیت این است که بیش از یک راه برای مدیریت علائم بیماری وجود دارد. برخی از انواع داروها به خوبی در کنترل علائم بیماری موفق هستند:
- تثبیت کننده های خلق و خو
- طیف وسیعی از داروهای ضدافسردگی
- انواع داروهای ضدروانپریشی
روان درمانی نیز می تواند به کمک بیماران بیاید و به آنها در کنترل محرک ها، ارائه حمایت و تشخیص زمان شدت گرفتن علائم کمک کند.
عاقبت بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی بستری در بیمارستان خواهد بود!
بسیاری از بیماران هرگز به بستری در بیمارستان نیازی نخواهند داشت. علائم بیمار می تواند خفیف و قابل مدیریت باشد و حتی در مواردی از آنها پیشگیری کرد.
کنترل یا پیشگیری از نشانه های اختلال دوقطبی
در پادکست زیر که یکی از قسمت های رادیو سیمیاست ( برای مشاهده دیگر اپیزودها به تلگرام یا اینستاگرام ما سر بزنید) در مورد روش های کنترل و مدیریت اختلال دوقطبی صحبت شده است. فقط قبل از آن پیشنهاد میکنیم برای تشخیص و درمان این اختلال به یک روانشناس بالینی خوب مراجعه کنید. چون در برخی از موارد تشخیص این مشکل میتواند سخت بوده و حتی علائمش با برخی از اختلالات دیگر اشتباه گرفته شوند. پس اگر نشانه های این بیماری را در خود یا یکی از عزیزانتان مشاهده میکنید، قبل از هر کار دیگری، حتما مشورت با یک روانشناس بالینی خوب را در اولویتتان قرار دهید
پادکست رادیوسیمیا | قسمت پنجم | کنترل یا پیشگیری از نشانه های اختلال دوقطبی
.
دانلود کاربرگ های لازم برای کنترل یا پیشگیری از نشانه های اختلال دوقطبی
در این ویدیو، برای کنترل نشانه های این اختلال، به تعدادی کاربرگ اشاره شده که برای راحتی شما، نمونه از از آن ها را میتوانید با دانلود فایل زیر مشاهده فرمایید.
“برای دانلود فایل، اینجا کلیک کنید“
سخنی از مشاوره روانشناسی آنلاین سیمیآروم
اگر با این مطلب همراه شده اید احتمالا درگیر مساله ای به نام دوقطبی و ازدواج شده اید و یا به تازگی متوجه وجود این اختلال در همسرتان شده اید.
اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است.
همانطور که در بالا مشاهده کردید، زندگی با همسر دوقطبی یک چالش واقعی برای شما و اطرافیان است.
چنانچه در فکر شروع زندگی با بیمار دوقطبی هستید، باید بگوییم این انتخاب شماست. این شما هستید که باید با توجه به تمام چیزهایی که در بالا گفته شد تصمیم بگیرید.
آیا می توانید از پس تمام چالش های زندگی با چنین فردی برآیید؟ می توانید در تمام طول عمر کنارش بمانید؟ قدرت تحمل رفتارهای حاصل از سرخوشی و افسردگی او را دارید؟
بهتر است پیش از تصمیم گیری برای ازدواج با بیمار دوقطبی به همراه او به یک مشاور/روانشناس/روانپزشک مراجعه کنید و نظر او را نیز جویا شوید.
چنانچه پس از ازدواج متوجه بیماری همسرتان شده اید یا بیماری او به طور ناگهانی ظهور کرده است، فراموش نکنید که ازدواج به معنی بودن در کنار هم با تمام سختی ها و شیرینی هاست. هر چند بودن در کنار این بیماران سخت است، اما غیر ممکن نیست.
مجددا یادآور می شویم که با درمان صحیح، مهارت های سازگاری و حمایت، بیشتر مبتلایان به اختلال دوقطبی می توانند زندگی شاد و سالمی را در کنار خانواده خود داشته باشند و یادتان باشد عشق در بیماران دوقطبی نیز وجود دارد. وظیفه شما به عنوان یک همسر وفادار کمک به پیگیری درمان و روند بهبودی همسرتان است. در نهایت باز هم ادامه راه زندگی یا جدایی انتخاب شماست.
چنانچه شما نیز نظر یا پرسشی در مورد ازدواج با بیمار دو قطبی و زندگی در کنار او دارید، با ما در میان بگذارید و یا مقاله ” مشاوره خانواده یا زوج درمانی ” را مطالعه نمایید.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی
وقتی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی در یک اپیزود شیدایی یا افسردگی قرار ندارد، میتوان نشانه های ثبات را در او دید که چنین حالتی در مبتلایان شخصیت مرزی دیده نمیشود. وقتی یک شخص دوقطبی بین دو اپیزود قرار دارد، به راحتی میتواند به زندگی عادی خود برگشته و عملکرد نرمالی داشته باشد. همچنین این افراد میتوانند روابط عمیق و مثبتی را نیز تجربه کنند که البته احتمالا اپیزودها مشکلاتی را در این روابط به وجود خواهند آورد.
اختلال دوقطبی بیشتر ریشه در بیولوژی سیستم عصبی داشته و بهتر به داروها پاسخ میدهد. ولی اختلال مرزی، علاوه بر بیولوژی مغز و سیستم عصبی، مشکلات روانشناختی را نیز دربرمیگیرد. در یک مشکل بیولوژیکی تر مثل دوقطبی، این جنبه های عمیق تر روانشناختی که گاهی باعث تغییر نگرش فرد نسبت به خود، دیگران و دنیای اطراف میشود، کمتر دیده میشود.
نوسانات روحی و روانی اختلال دو قطبی، تصادفی تر بوده و کمتر به اتفاقاتی که رخ میدهد، ربط دارند که این موضوع در اختلال شخصیت مرزی، اینگونه نیست. همچنین در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، احتمال واکنش های انفجاری و یک دفعه به موضوعات، فقط در طول یک اپیزود زیاد است ولی در شخصیت مرزی، امکان رخ دادن این نوع واکنش ها همیشه وجود دارد.
| مطالعه مطلب جامع “اختلال شخصیت مرزی چیست و چطور می توان به بیمار کمک کرد؟” حتما به شما پیشنهاد میشود |
سایر منابع:
https://www.verywellmind.com/bipolar-disorder-and-sex-380585
https://www.verywellmind.com/bipolar-disorder-how-often-do-people-cycle-378814
مشاوران متخصص سیمیآروم در حوزه فردی و شخصیت
در صورتی که نیاز به برگزاری جلسه مشاوره آنلاین (تصویری) در حوزه شخصیت و فردی دارید میتوانید با اساتید سیمیآروم وقت مشاوره خود را رزرو نمایید.