چگونه با افراد فضول برخورد کنیم؟
کنجکاوی یکی از اولین رفتارهایی است که انسان ها از زمان کودکی آن را نشان می دهند. کودک با کنجکاوی به کشف دنیای پیرامون می پردازد و یاد می گیرد. افراد در بزرگسالی هم با استفاده از حس کنجکاوی است که به کشف های بزرگ و پیشرفت علم می رسند، اما همین کنجکاوی می تواند مخل آرامش دیگران شود و به فضولی بیانجامد. کسی که مدام از دیگران راجع به مسائل خصوصی آنها می پرسد، کنجکاو نیست و اینجا است که مرز بین فضولی و کنجکاوی خود را نشان می دهد. هر سوالی که حاصلی جزء ارضای نیازهای شخصی فرد و منفعت های شخصی نداشته باشد در حیطه فضولی قرار می گیرد.
اگر جزو افرادی هستید که علاقه دارید از زندگی دیگران بدانید و می خواهید بدانید نیاز شَدید به دانستن در شما کنجکاوی است یا فضولی، باید به این سوالات فکر کنید:
- هدف من از پرسیدن این سوال چیست؟
- دانستن جواب چه کمکی به زندگی من یا دیگران می کند؟
- آیا آنقدر او را می شناسم و با او صمیمی هستم که این سوالات را بپرسم؟
- احساس او نسبت به سوالات من، تا چه حد برایم مهم است؟
- آیا می پسندم که کسی با من همین رفتار را داشته باشد؟
پاسخ به این سوالات می تواند نشان دهد سوالی که در ذهن دارید از کنجکاوی است یا فضولی؟
در این مقاله شما می توانید با خصوصیات، نحوه برخورد و خلاص شدن از تجسس افراد فضول دور و بَرتان آشنا شوید.
چه افرادی فضول می شوند؟
انسان ها به دلایل مختلفی ممکن است در زندگی دیگران سرک بکشند و یکی از مهم ترین دلایل این موضوع، سیستم تربیتی خانواده است. در خانواده ای که اعضای آن در موضوعات خصوصی یکدیگر سرک می کشند، صحبت درباره زندگی دیگران یک تفریح به حساب می آید و هر کسی به خود اجازه می دهد در موضوعاتی که به او ارتباط ندارد دخالت کند، کودکان می آموزند که همین رویه را در زندگی آینده خود هم بکار بگیرند. چنین کودکی نیاموخته که صمیمیت و رعایت حریم خصوصی دیگران دو موضع متفاوت هستند و حدودی برای کنجکاوی های خود نمی شناسد.
فضول ها سراغ چه افرادی می روند؟
گاهی اوقات خود فرد به دیگران اجازه سرک کشیدن در زندگی اش را می دهد. معمولاً افرادی که کنجکاوی بیش از حد دارند، باهوش هستند و سراغ کسانی می روند که ضعیف تر بوده و در برابر سوالات آنها خود را ملزم به پاسخ دادن می دانند. اگر بتوانید اعتماد به نفس خود را قوی تر کنید افراد فضول کمتری در اطراف تان خواهند ماند. در این صورت می توانید با اعتماد به نفس و ادب، به سوالات بی مورد دیگران پاسخ ندهید و مسائل زندگی تان را برای خود نگه دارید.
در این مسیر، می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
با او کمتر در تماس باشید.
علت فضولی هرچه که باشد، بهتر است شما به فکر راهی برای رهایی از این سرک کشیدن ها باشید و برای مشکل خودتان راه حل بیابید. شاید یکی از اولین راهکارها این باشد که ارتباط خود را با افراد فضول کم کنید. مسلماً این افراد هرچه بیشتر با شما در تماس باشند سوالات بیشتری خواهند داشت. پس تا آنجا که می توانید آنان را به زندگی و روابط دوستانه خود راه ندهید. اما اگر فرد فضول کسی است که به ناچار باید با او در تماس باشید، ناامید نشوید و به سراغ راهکار بعدی بروید.
آیا از روی تنهایی است؟
اگر احساس می کنید کسی از روی تنهایی، بیکاری و برای پیدا کردن سرگرمی از شما سوال می پرسد، سرک کشیدن او را به روابط دوستانه تبدیل کنید. شاید برقرار کردن یک رابطه دوستانه خصوصاً درباره افراد پیر و تنها بتواند سرک کشیدن آنها را به صمیمیت و دوستی تبدیل کند. بعد از برقراری روابط دوستانه اگر سوالات فرد ادامه داشت، می توانید بگویید که از دوستی با او لذت می برید اما سوالات بی شمار او شما را ناراحت می کند.
طفره بروید.
از جواب دادن طفره بروید؛ به همین سادگی. وقتی از شما سوالاتی پرسیده می شود که دوست ندارید به آنها پاسخ بدهید، با عوض کردن موضوع از پاسخ دادن امتناع کنید. مثلاً اگر از شما پرسیده می شود که درآمدتان چقدر است، می توانید با صحبت درباره اخبار و اتفاقات روز، بحث را عوض کنید. به این ترتیب به او نشان می دهید که تمایلی به پاسخ دادن ندارید.
جواب سر بالا بدهید.
ویژگی افراد فضول این است که خستگی ناپذیر هستند و ممکن است بارها یک سوال را بپرسند، اما شما هم خسته نشوید و پاسخ ندهید. این بار می توانید از تکنیک دیگری استفاده کنید و پاسخ سر بالا بدهید. مثلاً اگر درباره اینکه چرا بچه نمی آورید از شما می پرسند، لازم نیست تمام دلایل و مشکلات تان را بگویید. فقط کافی است بگویید: «هرچه خدا بخواهد.»
انتخاب هایی برای پاسخ ندادن
از اصطلاحی به نام «کری، کوری و لالی انتخابی» بهره بگیرید؛ به این معنا که وقتی از شما سوالی می پرسند که دوست ندارید پاسخ بدهید، خود را به نشنیدن بزنید. وانمود کنید او را ندیده اید و حواس تان به او نبوده است. به علاوه گاهی اوقات سکوت بهترین پاسخ است، یعنی از سکوت انتخابی استفاده کنید. یا با استفاده از راهکار زمان خریدن می توانید از پاسخ دادن به افراد فضول پیشگیری کنید. دستور کار این است که وقتی یک فرد فضول از شما سوالی می پرسد که دلتان نمی خواهد به آن پاسخ بدهید، تظاهر کنید که سوال را متوجه نشده اید. به این ترتیب می توانید برای خود زمان بخرید.
نیازی به گفتن جزئیات نیست.
در برخی مواقع ممکن است مجبور شوید به دلیل شرایط یا موقعیتی به فرد سوال کننده پاسخ بدهید. زمانی که در چنین شرایطی قرار می گیرد و مجبور هستید که پاسخ بدهید، کمترین میزان جزئیات را بگویید. یک پاسخ کلی و حتی تا حد امکان مبهم می تواند شما را از مخمصه برهاند.
نوبت تیرهای آخر است.
وقتی به اندازه کافی توانا شُدید که به پرسش های بی مورد دیگران پاسخ ندهید، حالا امکانات و تجهیزات بیشتری دارید تا بتوانید فرد فضول را برای همیشه از سوال کردن از خودتان منصرف کنید. بعد از اینکه توانستید چند باری با استفاده از عوض کردن بحث، پاسخ های مبهم، پرت کردن حواس خود و… از پاسخ دادن سرباز بزنید، می توانید تیرهای آخر را رها کنید. این بار می توانید در برابر سوال فرد فضول، مستقیم از او بپرسید که «چرا این سوال را می پرسی؟» یا «دانستن جواب این سوال چه کمکی به تو می کند؟» از آنجا که فرد فضول جزء ارضای حس فضولی خود هدف دیگری ندارد، از سوالات شما جا می خورد و احتمالاً پاسخی برایتان نخواهد داشت. احتمالاً بار بعدی برای سوال پرسیدن از شما خیلی احتیاط خواهد کرد و رفته رفته ممکن است حداقل درباره شما رفتار خود را تغییر بدهد.
علت فضولی هرچه که باشد، این مشکلی است که به خود شخص فضول بر می گردد و خودش باید به دنبال رفع آن باشد. شما بهتر است به فکر راهی برای رهایی از این سرک کشیدن ها باشید.
برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.
مقاله علمی و آموزشی «چگونه با افراد فضول برخورد کنیم؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مصاحبه با دکتر حسن عسگری فر – روانشناس – توسط بهاره کاشانی از مجله سیب سبز، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.