در روایات، به خصوصیات مردانی برمی‌خوریم که به علت کوتاهی از وظایف عقلی و شرعی نسبت به خانواده و همسر، مورد نکوهش قرار گرفته‌اند و برای آن‌ها، عقاب و نحوست‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : چهارشنبه 1392/06/20
در روایات، به خصوصیات مردانی بر می‌خوریم که به علت کوتاهی از وظایف عقلی و شرعی نسبت به خانواده و همسر، مورد نکوهش قرار گرفته‌اند و برای آن‌ها، عقاب و نحوست‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
مردی که همسر خود را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: زنی که شوهر خود را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد، خدای متعال (تا وقتی که شوهرش را از خود راضی نسازد) نماز و سایر اعمال نیک او را قبول نمی‌کند. حتی اگر در طول عمر خود، به روزه‌داری و شب زنده داری مشغول بوده؛ و برده‌ها را آزاد ساخته و اموال خود را در راه خدا انفاق نموده باشد و از جمله اولین کسانی است که وارد جهنم خواهد شد. آنگاه پیامبر(ص) فرمود: همین وزر و عذاب‌ها نیز برای مردی خواهد بود که همسر خود را مورد آزار و ظلم قرار می‌دهد. (1)
مردی که با زنی صرفاً به خاطر زیبایی‌اش ازدواج می‌کند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: شخصی که با زنی صرفاً به خاطر مال و دارایی‌اش ازدواج نماید، خدا او را به حال خود رها ساخته و به آن مال، واگذار خواهد نمود و شخصی که با زنی صرفاً به خاطر زیبایی و جمالش ازدواج نماید. در او چیزهایی خواهد دید که باعث ناراحتی او خواهد گشت و شخصی که با زنی به خاطر دینداری‌اش ازدواج نماید. خدای متعال مال و جمال به او کرامت خواهد نمود. (2)
مردی که با زنی صرفاً به خاطر ثروت و دارایی‌اش ازدواج می‌کند
امام صادق (ع) نیز فرمود: شخصی که با زنی صرفاً به خاطر زیبایی یا دارایی‌اش ازدواج نماید، خدای متعال او را به آن امر واگذار خواهد نمود و اگر او با آن زن، به خاطر دینداری‌اش ازدواج نماید. خدای متعال جمال و مال را به او ارزانی خواهد فرمود(3)
مردی که همسر پاک‌دامن خود را مورد افترا و تهمت قرار داده و ارتکاب عمل ناشایست و شنیع را به او نسبت می‌دهد
إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُۆْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ «23» (النور).
قرآن کریم در این آیه، کسانی را که زنان پاک‌دامن و با ایمان را به ارتکاب عمل ناشایست و شنیع نسبت می‌دهند. مورد نکوهش شدید قرار داده و آنان را به کیفر دنیوی و عقوبت اخروی وعده داده است. (4)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: شخصی که همسر خود را به ارتکاب عمل ناشایست نسبت دهد، منافق است. (5)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: مردی که همسر خود را به ارتکاب عمل ناشایست زنا نسبت دهد، لعن و نفرین بر او نازل خواهد شد و اعمال خیر او مورد قبول قرار نخواهد گرفت. (6)
امام صادق (ع) فرمود: نسبت دادن زنان پاک‌دامن به ارتکاب عمل ناشایست زنا، موجب از بین رفتن و نابودی ثواب صد سال عبادت می‌گردد. (7)
مردی که (با داشتن امکانات) در امر معیشت همسر و خانواده‌ی خود، بُخل می‌ورزد
حضرت سجاد (ع) در ضمن حدیثی پیرامون پیامدهای شوم گناهان در دنیا فرمود: ... از جمله گناهانی که باعث دریده شدن پرده‌ها می‌گردد. بخل ورزیدن در امر معیشت همسر و فرزندان و خویشان است. (8)
مردی که با همسر خود، بد اخلاقی می‌کند
حسین بن بشار می‌گوید: جهت مشورت و کسب تکلیف درباره‌ی شخصی که به خواستگاری دخترم آمده بود، نامه‌ای برای حضرت امام رضا (ع) فرستادم و در آن نامه نوشتم: دختری دارم که یکی از افراد فامیل از او خواستگاری نموده است. اما او آدمی بد اخلاق می‌باشد. حضرت امام رضا (ع) در جواب فرمود: اگر او آدم بد اخلاقی است. خواستگاری او را قبول نکن. (9)
مردی که (با داشتن امکانات) در امر معیشت بر همسر و خانواده‌ی خود، تنگ می‌گیرد
امام صادق (ع) به این مضمون فرمود: توسعه و گشایش را برای خانواده‌ی خود به وجود بیاور؛ و برحذر باش از اینکه (با تنگ گرفتن) آن‌ها بر تو بشورند. (10)
امام کاظم (ع) به این مضمون فرمود: سزاوار است شخصی که خدای متعال نعمتی به او کرامت فرموده، او نیز برای همسر و خانواده‌اش توسعه و گشایش ایجاد نماید. سپس آن حضرت (ع) فرمود: شخصی را می‌شناسم که خدای متعال بر او نعمتی ارزانی داشت، اما او آن نعمت را از همسر و خانواده‌اش دریغ داشته و آن‌ها را از آن نعمت محروم داشت. دیری نپایید که آن نعمت‌ها بر باد رفته و نابود شد. (11)
مردی که به نوامیس و همسران مردم خیانت می‌کند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: شخصی که به همسر دیگران خیانت ورزد، از ما نیست. (13)
امام باقر (ع) به این مضمون فرمود: خدای متعال به حضرت موسی بن عمران (ع) وحی فرمود: ای موسی، بنی اسراییل را از انجام عمل زنا نهی کن و آنان را از ارتکاب آن برحذر دار؛ و به آنان بگو: شخصی که با دیگری زنا می‌کند. دیگران نیز با او یا با نسل بعد از او زنا می‌کنند. از ناموس دیگران چشم بپوشید تا دیگران نیز چشم داشتی به ناموس شما نداشته باشند و به آنان بگو: هرچه با دیگران کنی، دیگران با تو کنند. (14)
مردی که از همسر خود دوری می‌کند
حضرت امیرالمۆمنین (ع) فرمود: چند چیز باعث عذاب قبر می‌گردد. از جمله‌ی آن‌ها: دوری نمودن مرد از همسر خود می‌باشد. (15)
مردی که از قبول بار مسئولیت همسر و خانواده‌ی خود سرباز زده و آن را به گردن دیگران می‌اندازد
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: بدترین مردان کسانی هستند که بار مسئولیت همسر خود را بر دوش دیگری می‌اندازند. (16)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: ملعون و نفرین شده است شخصی که بار مسئولیت اهل و عیال خود را بر دوش دیگران می‌اندازد.(17)
مردی که به خاطر تنوع طلبی، همسر خود را طلاق می‌دهد
امام صادق (ع) فرمود: ازدواج کنید و طلاق ندهید؛ زیرا خدای متعال، دوست ندارد مردان و زنانی را که به خاطر تنوع طلبی از هم جدا می‌شوند. (18)
مردی که با آزار و اذیت و رفتار سوء خود. همسرش را مجبور به گرفتن طلاق می‌سازد
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که همسر خود را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد، به حدی که جان همسرش به لب آمده و به همین خاطر از او تقاضای طلاق و جدایی می‌کند؛ خدای متعال برای چنین مردی به عقوبتی کمتر از آتش جهنم راضی نمی‌شود. زیرا خدای متعال در مورد زن (وقتی که مورد آزار و اذیت و ظلم قرار می‌گیرد) غضب می‌کند. همان‌طوری که در مورد یتیم غضب می‌کند. (19)
مردی که در حال عصبانیت، سوگند می‌خورد که همسر خود را طلاق می‌دهد
پیامبر اکرم (ص) فرمود: شخصی که به طلاق همسر خود سوگند می‌خورد، آدم منافقی است. (20)
امام صادق (ع) به این مضمون فرمود: سوگند خوردن به طلاق همسر، از دسیسه‌ها و شگردهای شیطان محسوب می‌شود. (21)
تنبیه و مجازات مردی که همسر خود را سه بار طلاق می‌دهد
حضرت امام رضا (ع) پیرامون مردی که همسر خود را سه بار سه‌طلاقه کرده است. به این مضمون فرمود: مردی که سه بار همسر خود را طلاق می‌دهد. همسرش تا ابد بر او حرام می‌گردد و این مجازات برای چنین مردی به خاطر آن است که امر طلاق بازیچه‌ی دست مردان قرار نگیرد و شأن و منزلت زن کوچک شمرده نشود. (22)
مردی که به همسر خود ظلم می‌کند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: ظلم و ستم نمودن به زن، موجب خشم و غضب خدا می‌گردد. همان‌طور که ظلم و ستم نمودن به یتیم، موجب خشم و غضب خدا می‌شود. (23)
مردی که دارای دو همسر می‌باشد، اما عدالت را بین آن‌ها رعایت نمی‌کند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که دارای دو همسر باشد، اما (در برابر دید و نگاه یکی از آن دو) نسبت به دیگری تمایل بیشتری نشان می‌دهد. در روز قیامت در حالی که نصف بدن او بی حس و ناتوان و افتاده است، وارد محشر می‌گردد. (24)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: مردی که همسران متعددی داشته باشد، اما از برآورده نمودن نیازهای آن‌ها امتناع ورزد، یا توانایی آن را نداشته باشد؛ و به همین خاطر آن زن‌ها منحرف گردند، آن مرد گناهکار خواهد بود. (25)
غذا خوردن به تنهایی و بدون همسر
حضرت امیرالمۆمنین (ع) به این مضمون فرمود: خداوند متعال سه گروه را مورد لعن و نفرین خود قرار داده است: از جمله‌ی آن گروه: شخصی است که تنها و بدون همسر و خانواده‌ی خود غذا می‌خورد. (26)
مردی که نسبت به همسر پاک‌دامن خود، غیرتمندی بیجا روا می‌دارد و بر او سخت می‌گیرد
حضرت امیرالمۆمنین (ع) درباره‌ی توصیف زن و کیفیت رفتار با او به یکی از فرزندان خود فرمود: زن گُل خوشبویی است. او کارگر نیست. از غیرت بیجا و بی مورد در مورد همسر خود پرهیز نما و دوری کن. زیرا چه بسا این کار تو. باعث به وجود آمدن زمینه‌ی انحراف در او می‌گردد. (28)
مردی که در برابر مفاسد اخلاقی همسر خود، غیرتمند نمی‌باشد
امیرالمۆمنین (ع) فرمود: قلب مردی که غیرتمندی از خود نشان نمی‌دهد، وارونه است. (29) (30)
مردی که نسبت به انحرافات و مفاسد اخلاقی همسر خود، رضایت دارد
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که شاهد وقوع انحراف و معصیت در منزل خود می‌گردد و به آن راضی بوده و در مقابل آن از خود غیرت نشان نداده و آن وضع فاسد را اصلاح نسازد، در این هنگام خدای متعال پرنده‌ی سفیدی به درب خانه‌ی او روانه داشته و آن پرنده تا چهل روز به او ندا می‌دهد: غیرت داشته باش و این وضع را تغییر بده. اگر آن مرد آن وضع را اصلاح نکرد. آن پرنده بال خود را بر چشمان آن مرد می‌مالد. در این هنگام آن مرد رفتارهای نیک را نخواهد دید و رفتارهای زشت را زشت نخواهد دانست و با آن مقابله نخواهد نمود. (32)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: خدای متعال (در روز قیامت) از شخصی که صغور است، هیچ عمل خیر و توبه ای را قبول نمی‌کند. از آن حضرت سۆال کردند: صغور کیست؟ پیامبر اکرم (ص) فرمود: مردی که مردان غریبه را بر همسر خود وارد می‌کند. (34)
مردی که همسر خود را کتک می‌زند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که همسر خود را کتک می‌زند. خدای متعال آبروی او را در روز قیامت خواهد ریخت و او را در برابر چشم خلایق، رسوا خواهد ساخت. (36)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر مردی که یک سیلی به صورت همسر خود بزند، خدای متعال به فرشته‌ای که مأمور دوزخ است دستور می‌دهد که آن مرد را در جهنم قرار داده و به صورت او هفتاد سیلی بزند. (37)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: شخصی که بر صورت و چهره‌ی مسلمانی سیلی بزند، خدای متعال در روز قیامت استخوان‌های او را خُرد خواهد نمود و آتش جهنم را بر او مسلط خواهد نمود و در روز قیامت، با دستان بسته وارد آتش جهنم خواهد شد؛ مگر آنکه توبه نماید. (38)
مردی که موی همسر خود را در هنگام نزاع و درگیری می‌کشد
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که موی زنی را می‌کشد، دست‌های او در روز قیامت با میخ‌هایی از آتش، کوبیده می‌شود. (39)
مردی که خودش غذا می‌خورد اما خانواده‌ی خود را گرسنه می‌گذارد
امام صادق (ع) فرمود: پیامبر اکرم (ص) نهی فرمود از اینکه مردی سیر باشد. اما همسر و فرزندانش گرسنه باشند.
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: مردی که در فکر همسر و فرزندان خود نیست، مورد هلاک و نابودی قرار می‌گیرد. (40)
مردی که نیت می‌کند، که مهریه همسر خود را پرداخت نکند
امام صادق (ع) فرمود: شخصی که با زنی ازدواج می‌کند و نیت می‌کند که مهریه‌ی آن زن را (به طور کامل) پرداخت نکند، او در نزد خدای متعال به منزله‌ی شخصی است که مرتکب عمل شنیع زنا می‌شود. (41)
امام صادق (ع) به این مضمون فرمود: شخصی که با زنی ازدواج می‌کند و برای او مهریه‌ای معین می‌کند، اما نیت می‌کند که مهریه‌ی زن را پرداخت نکند. چنین شخصی به منزله‌ی دزد می‌باشد. (42)
مردی که به مهریه‌ی همسر خود، دستبرد می‌زند
پیامبر اکرم (ص) به این مضمون فرمود: از جمله گناهانی که خدای متعال (در روز قیامت) آن‌ها را نمی‌بخشد، دستبرد زدن به مهریه‌ی همسر می‌باشد. (43)
حضرت امیرالمۆمنین (ع) به این مضمون فرمود: خدای متعال گناه چند گروه را نمی‌بخشد. از جمله‌ی آن‌ها: مردی است که به مهریه‌ی همسر خود دستبرد می‌زند. (44)
منبع: ناجی جزایری، سید هاشم، همسران رحمت شده و همسران نفرین شده، قم: ناجی جزایری، (1388)
می‌توانید جزئیات منابع اشاره شده متن را در اینجاملاحظه كنید.