انواع حریم خصوصی

حریم خصوصی چیست؟

در یکی از تعاریف حریم خصوص آمده است: حریم شخصی یا حریم خصوصی یعنی یک فرد یا گروه بتواند خود و یا اطلاعات مربوط به خود را مجزا کند و در نتیجه بتواند خود و یا اطلاعاتش را با انتخاب خویش در برابر دیگران آشکار کند. مرزها و محتوای آنچه خصوصی قلمداد می‌شود در میان فرهنگ‌ها و اشخاص متفاوت است یعی ممکن است حریم خصوص از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد ، در تعیین حدودحریم خصوصی دین و مذهب ،فرهنگ ، قومیت، منطقه جفرافیایی و یا حتی جنسیت می تواند تاثیر گذار باشد.حریم خصوصی متشکل از سه رکن است:محرمانگی،گمنامی و تنهایی است.

«حریم خصوصی» همان حد و مرزهای فیزیکی، احساسی و ذهنی ما هستند که مانع سوء‌ استفاده، سودجویی و حتی تجاوز دیگران می‌ شود. این مرزها باعث می‌ شوند به راحتی بتوانیم هویت، احساسات و تفکرات‌ مان را از طرز فکر و ذهنیتی که دیگران راجع به ما دارند تفکیک کنیم.

به نظر می رسد علی رغم اهمیت حق حریم خصوصی، قانون گذار تا کنون به صورت مشخص به تعریف حریم خصوصی نپرداخته و همین خلاء مشکلات زیادی را به بار آورده است.

انواع مختلف حریم خصوصی اقتصادی، حریم خصوصی پزشکی (جسمانی)، حریم خصوصی ارتباطی( حریم خصوصی در اینترنت) و حریم خصوصی اطلاعات در نظر گرفته می‌شوند. درجهٔ خصوصی بودن اطلاعات بستگی دارد به اینکه عموم چگونه این اطلاعات را دریافت و با آن برخورد خواهند کرد که به نوبهٔ خود به شرایط زمان و مکان وابسته‌است.

♦حتما تا حالا تجربه کردید، وقتی جلوی دستگاه خود پرداز می ایستید و می خواهید عملیات بانکی مورد نظرتون رو انجام بدید.هیچ شخصی دوست ندارد موقعی که دارد با خودپرداز کار میکند،نفر بعدی صف به او نزدیک بشود که هم رمزهای شخصی اش،هم موجودی حسابش و هم هر چیز احتمالی دیگری را ببیند، اما واقعا چند نفر از ما این موضوع رو رعایت می کنیم؟

“داشتن حریم خصوصی حق ماست”

مبانی حریم خصوصی در ایران:

• دین اسلام از ۱۴۰۰ سال پیش برای شأن و منزلت انسانی ارزش قائل شده است و حریم خصوصی را به رسمیت شناخته است،در آیات ۲۷ و ۲۸ سوره ی نور می خوانیم:«ای اهل ایمان! هرگز به خانه هایی غیر از خانه ی خودتان وارد نشوید؛ مگر این که با ایشان انس بگیرید و بر اهل آن سلام کنید. این برای شما بهتر است. باشد که متذکر شوید.اگر در خانه ای کسی نبود وارد نشوید تا این که به شما اجازه ی ورود داده شود و اگر به شما گفته شد بازگردید، برگردید که این برای شما پاکیزه تر است و خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است».
• اصل ۲۲ قانون اساسی مقرر می دارد: «حیثیت، جان، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است؛ مگر در مواردی که قانون تجویز کند».در این جا هر چند به صراحت در مورد حریم خصوصی افراد سخنی به میان نیامده است، اما اطلاق این اصل دلالت بر این موضوع و مشمولیت حریم خصوصی را دارد.
• اصل ۲۵ قانون اساسی نیز هر گونه تجسس را ممنوع دانسته است که در نقض حریم خصوصی افراد، در بسیاری از موارد مفهوم تجسس احراز می شود.
• بند الف ماده ی ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی : «هر کس نوشته، طرح، نقاشی، تصویر، فیلم و… و به طور کلی هر چیز که عفت و اخلاق عمومی را جریحه دار کند، برای تجارت یا توزیع به نمایش عمومی بگذارد، به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از یک میلیون و پانصدهزار ریال تا شش میلیون ریال و تا ۷۴ ضربه شلاق، یا به یک یا دو مجازات مذکور محکوم خواهد شد».
  و اگر اشخاص برای تهدید خانواده و برهم زدن امنیت اجتماعی دست به چنین اقداماتی بزنند، مجازات های سنگین تری در انتظار آنان است؛ تا آن جا که ممکن است به عنوان مفسدفی الارض به اعدام محکوم شوند.
• مواد ۱،۲،۱۶و۱۷ قانون مجازات جرایم رایانه‌ای، حیثیت شهروندان را مورد حمایت قانونی قرار داده و در واقع حریم خصوصی شهروندان را نیز حتی در فضای مجازی به صورت غیرمستقیم تحت حمایت کیفری قرار داده است.

جمع بندی:

«حریم خصوصی حقی است که براساس آن افراد می توانند تعیین کنند که دیگران تا چه اندازه می توانند به لحاظ کمیت و کیفیت، اطلاعاتی درباره آنان داشته باشند.»با شناخت مفهوم حریم خصوصی ، در تعریف مختصات و چهارچوب این حریم و فضای امن در درجه اول برای خودمون و بعد دیگران می توانیم روابط کاری، دوستانه و همکاری ایمن تر و سالم تری را تجربه کنیم.

آگاهی از مفاهیم اولیه حقوق شخصی به ما می آموزد که انسانی قانون مندی باشیم و با این اتیکت خود را به دیگران معرفی نماییم.

متاسفانه به دلیل نبود آگاهی نسبت به این حقوق و مفاهیم در سال های اخیر، بارها شاهد بودیم که با نقض حریم خصوصی افراد، فیلم ها و سی دی هایی در سطح جامعه پخش شده که گاه از خصوصی ترین روابط پرده برداشته و با بازی با آبرو و حیثیت افراد، موجب فروپاشی خانواده ها گشته است.