به لحاظ علمی میتوان گفت ارتباط چشمی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد زبان بدن را تشکیل میدهد. یعنی اگر به طور مثال ما آگاهی درستی بر بدن خود نداشته و زبان بدن ضعیفی داشته باشیم، میتوانیم با برقراری ارتباط چشمی موثر ، تا حد زیادی ضعف خود را در زبان بدن پوشش داده و به میزان قابل توجهی این نقص را برطرف کنیم.
اطلاعات جالبی در مورد چشم
چشمها تنها عضوی از بدن ما میباشند که هم ورودی هستند و هم خروجی (البته منظور در ارتباطات کلامی است، وگرنه مثلا به هنگام دست دادن با افراد دست ما هم چنین نقشی را ایفا میکند، یعنی هم ورودی اطلاعات است و هم خروجی). به این معنی که ما از طریق آنها هم اطلاعات دریافت میکنیم و هم به طرف مقابلمان اطلاعات میدهیم و هیچ عضو دیگری از بدن ما چنین نقش مهم و تاثیرگذاری در روابطمان با دیگران ندارد.
این اطلاعات توسط مواردی مثل بزرگ و کوچک شدن مردمک چشم، نحوهی پلک زدن، جهت نگاه و توجه ما و غیره به طرف مقابل منتقل میشود.
چشمها تنها عضو بدن هستند که اختیار کاملشان دست مغز است. به عنوان مثال ما حتی به اختیار هم نمیتوانیم انگشت خود را وارد چشممان کنیم و در چنین حالتی مغز وارد عمل شده و باعث بسته شدن چشم میشود، و یا اینکه بسته شدن چشمها در محیطی با نور زیاد در اختیار ما نیست. کوچک شدن مردمک چشم موقع دروغ گفتن نیز به همین صورت است.
بنابراین میزان کنترل ما بر چشمها چندان زیاد نبوده و مثلا نمیتوانیم به اختیار مردمک چشممان را بزرگ و کوچک کنیم.
چگونه ارتباط چشمی موثر برقرار کنیم؟
با توجه به قسمت قبل این سوال مطرح میشود که با توجه به اینکه ما اختیار چندانی در کنترل چشمهایمان نداریم پس چطور میتوانیم ارتباط چشمی مناسب و موثری برقرار کنیم؟
جواب این است که ما میتوانیم با کنترل جهت نگاهمان و یا میزان و نحوهی باز و بسته کردن پلکها، همراه با حالات اعضای مختلف صورت که میتواند نشاندهندهی ذوق و شوق، ناراحتی، به فکر فرو رفتن، احترام، غافلگیری و غیره باشد چنین تاثیر مثبتی را ایجاد کنیم. روشهایی که در ادامه نیز به آنها اشاره میکنیم بر همین اساس است:
۱- روش هیپنوتیزم چشمی
این نوع از ارتباط چشمی موثر به این صورت است که ما یک مثلث فرضی بین چشمها و دهان مخاطب در نظر گرفته و به صورت دایرهوار نگاه خود را بین سه راس این مثلث (چشمها و دهان) جابجا میکنیم.
این نوع ارتباط چشمی به این خاطر است که ما به مدت طولانی در چشمان طرف مقابل زل نزنیم. چراکه این مسئله باعث معذب شدن و ناراحتی او خواهد شد.
نکتهی بعد در این نوع از ارتباط چشمی این است که نباید جابجایی نگاهمان بین سه راس این مثلث فرضی، سریع و محسوس باشد، بلکه باید یک حرکت و تغییر توجه ملایم و نامحسوس را در عمل انجام دهیم.
این نوع ارتباط چشمی علاوه بر ایجاد حس خوب در طرف مقابل باعث عدم خستگی چشمها نیز میشود. چراکه نگاه مداوم به یک نقطه باعث خستگی چشمها میشود.
۲- نوازش چشمی
اگر بخواهم این مورد را در یک جمله معنی کنم باید بگویم که به نحوی به طرف مقابلتان نگاه کنید که گویی مهمترین فرد زندگی شماست.
این مورد مثل “هیپنوتیزم چشمی” روش مشخص عملی ندارد و بیشتر وابسته به احساس و میزان احترامی است که شما برای سایر افراد قائل هستید. یعنی برای اینکه چنین نگاه تاثیرگذاری داشته باشید باید واقعا با تمام وجود انسانها را دوست داشته و برای آنها احترام و ارزش قائل باشید.
راهکار رسیدن به نوازش چشمی
مسئلهی جالب در مورد این نوع نگاه، این است که، نوازش چشمی نحوهی نگاه عادی و طبیعی انسانهاست.
اتفاقی که در عصر حاضر افتاده اینکه تکنولوژی (زل زدن به صفحهی لبتاب، موبایل، کامپیوتر و غیره) باعث شده تا این نگاه طبیعی ما انسانها تغییر کرده و از طبیعت خودمان در نحوهی نگاه کردن که همان نگاه توام با نوازش چشمی است دور شویم. یکی از نتایج چنین امری این است که بسیاری از ما عادت کردهایم که به انسانها هم با همان نگاه بیروح و بیاحساسی که به صفحهی نمایشگر این دستگاهها داریم نگاه کنیم.
حال با توجه به این توضیح به نوعی راهحل این مسئله نیز مشخص میشود و آن این است که تا جایی که میتوانیم خود را در معرض دیدنِ مناظر طبیعی مثل کوه، جنگل، سبزهزار و به طور کلی طبیعت بکر قرار دهیم.
شاید جالب باشد بدانید که یکی از کارهایی که مذاکرهکنندگان حرفهای (که ارتباط چشمی برای آنها یکی از عوامل حیاتی در تعیین نتیجهی گفتگوهاست) انجام میدهند این است که هفتهای یک روز را به طبیعتگردی و دور شدن از فضای زندگی شهری اختصاص میدهند.
اغلب این مذاکرهکنندگان نیز معمولا یک آکواریوم در خانه دارند، چراکه نگاه کردن به رنگهای طبیعی باعث میشود تا نگاه ما بهتر شده و بیشتر دیگران را درک کنیم.
حرف آخر
با توجه به مطالب ذکر شده، روشن است که ارتباط چشمی موثر تاثیر بی چون و چرایی بر کیفیت ارتباطات ما با دیگران داشته و در مقابل، تماس چشمی نامناسب نیز به همین مقدار مخرب بوده و تاثیر منفی در ارتباطمان با سایرین خواهد داشت.
بنابراین یک نکتهی مهم در انتهای این نوشته میتواند این باشد:
دقت کنیم که از تاثیر فوقالعادهی ارتباط چشمی موثر غفلت نکرده و به جای زل زدنِ ناخودآگاه به چیزهایی مثل ساعت، جواهرآلات، کیف، عینک و سایر وسایل طرف مقابل و یا چیزهای مختلفی که در اتاق و مکان گفتگویمان وجود دارد با ارتباط چشمی موثر از چنین موقعیتهایی استفاده کرده و احساس مثبتی را نسبت به خودمان در دیگران ایجاد کنیم.
به این ترتیب ارتباطات و افراد ارزشمندی را در دایرهی ارتباطی خود تجربه خواهیم کرد که حضورشان میتواند در مقاطع مختلف زندگیمان، بسیار موثر و فوقالعاده واقع شود.
هر سوالی در مورد این مقاله دارید از طریق کادر دیدگاه در پایین همین صفحه مطرح بفرمایید. حداکثر ظرف ۲۴ ساعت به سوال شما پاسخ خواهیم داد.
دانلود PDF این مقاله
چرا می خواهید این فرصت را از دست بدهید؟
اگر تا به حال در دوره رایگان “چگونه ارتباطات موثرتری را تجربه کنیم؟” شرکت نکرده اید، پیشنهاد می کنیم تنها در عرض ۵ ثانیه فرم زیر را پر کرده و بلافاصله اولین درس این دوره ی رایگان را به همراه کتاب الکترونیکی “مقدمه ای بر کاریزما” دریافت کنید: